We spreken van verzelfstandiging als een onderdeel van een bedrijf als zelfstandige onderneming verder gaat of als een (deel van een) overheidsorganisatie wordt geprivatiseerd. De OR moet hierover om advies worden gevraagd (artikel 25 lid 1a WOR).
Voorbeelden hiervan zijn: privatisering van de energiebedrijven, openbaar vervoersbedrijven, zorgverzekeraars; de afsplitsing van de keuken van een ziekenhuis die daarna als zelfstandige onderneming voor meerdere instellingen de maaltijden levert; het afsplitsen van stafdiensten in een shared service center; de verzelfstandiging van een vestiging of business unit.
Management buy-out
Wanneer één of meerdere managers een bedrijfsonderdeel overnemen wordt dit management buy-out genoemd. Een manager kan ook een al zelfstandig onderdeel van het bedrijf overnemen en dan betreft het geen verzelfstandiging, maar een overname. Wanneer een deel van de onderneming wordt overgedragen aan een ander bedrijf is er sprake van uitbesteding / outsourcing.
Adviesrecht OR
De OR moet om advies gevraagd worden op grond van artikel 25 lid 1a WOR: “Overdracht van de zeggenschap over de onderneming of een onderdeel ervan”. Wanneer het gaat om een tot nu toe volledig geïntegreerd bedrijfsonderdeel dan zal ook sprake zijn van een reorganisatie en heeft de OR tevens het adviesrecht op grond van artikel 25 lid 1e.
Overgang onderneming
Verzelfstandiging van een bedrijfsonderdeel is een vorm van overgang van de onderneming waarop het Burgerlijk Wetboek (BW, art. 7:662 e.v.) van toepassing is. Hierin wordt bepaald dat de rechten en plichten van de werknemer die voortvloeien uit de arbeidsovereenkomst overgaan op de nieuwe werkgever.
Sociaal plan
Verzelfstandiging kan grote gevolgen voor (een deel van) het personeel met zich mee brengen. De OR doet er goed aan contact te leggen met de vakbond en te wachten met het afgeven van zijn advies tot voldoende duidelijk is wat de gevolgen voor het personeel zijn en welke maatregelen getroffen worden om deze gevolgen op te vangen (het sociaal plan).
