Enquêterecht niet wenselijk voor OR
Advies SER over zeggenschapsverhoudingen in Nederland: géén zelfstandig enquêterecht voor de OR.
De SER bracht op 1 november 2007 een advies uit aan de regering over de positie van werknemers in bedrijven. De vraag was of de opkomst van hedge funds en private equity het machtsevenwicht in de Nederlandse zeggenschapsverhoudingen bij de ondernemingen verstoort en de positie van werknemers versterking behoeft. De SER onderzocht onder meer of toekenning van het enquêterecht aan de OR wenselijk zou zijn. De conclusie was dat dit niet wenselijk is, omdat de OR geen rechtspersoon is en de OR via andere wegen voldoende mogelijkheden heeft om falend management aan de kaak te stellen.
De vakbonden
Het enquêterecht (art. 2:345 e.v. BW) regelt dat onder andere vakbonden een verzoek kunnen doen aan de Ondernemingskamer (OK) om een onderzoek in te stellen naar het beleid en de gang van zaken van een bedrijf of een stichting of vereniging. Een vakbond doet zo’n verzoek als hij ernstig twijfelt aan een juist beleid en of mogelijk sprake is van wanbeleid of mismanagement.
Wanbeleid
Van wanbeleid of mismanagement is sprake als een bestuur in strijd handelt met de beginselen van verantwoord ondernemerschap. Vaak is er dan vanalles mis met de boekhouding en de financiering van een bedrijf. Als de OK wanbeleid constateert, kan hij een aantal voorzieningen treffen: van schorsing van een bestuursbesluit tot ontbinding van de rechtspersoon waardoor het bedrijf ophoudt te bestaan. Als de Ondernemingskamer echter oordeelt dat een partij het enquêterecht onterecht gebruikt, kan hij deze veroordelen tot een (fikse) schadevergoeding.
OR en het recht op enquête
De ondernemer kan in de statuten of bij overeenkomst met de ondernemingsraad, aan de OR het recht van enquête toekennen (art. 2:346 sub c BW). De OR krijgt daarmee een bovenwettelijke bevoegdheid. En als de vakbond een verzoek bij de OK wil indienen om een enquête in te stellen over de gang van zaken bij een bedrijf, moet hij eerst de OR vragen om een schriftelijke reactie (art. 2:349 lid 2 BW). Als de OR van mening is dat in het bedrijf werknemersbelangen ernstig worden geschaad, kan hij de vakbond benaderen om een verzoek tot enquête bij de OK in te dienen. Een andere mogelijkheid is dat de OR zich wendt tot de advocaat-generaal (art. 2:345 en 349 lid 2 BW).
