Arbodienstverlening - SBI Formaat

Arbodienstverlening en de rol van OR en werkgever

Volgens de Arbowet moet elke werkgever zich voor bepaalde taken te laten bijstaan op het gebied van arbodienstverlening. Dit kan in de vorm van een maatwerkregeling of in de vorm van een vangnetregeling.

Bij de maatwerkregeling (artikel 14) bepaalt een bedrijf zelf hoe het invulling geeft aan de verplichte deskundige bijstand uit de Arbowet en is het overeenstemmingsrecht van de medezeggenschap van toepassing of kan dit geregeld zijn in de CAO. De looptijd voor de keuze van voor een maatwerkregeling is maximaal 5 jaar. Hierna moet de werkgever opnieuw tot overeenstemming komen met de OR (artikel 14 lid 11). Bij de vangnetregeling (artikel 14a) zijn alle onderdelen van de verplichte deskundige bijstand neergelegd bij één gecertificeerde arbodienst en is het instemmingsrecht van toepassing zoals bedoeld in artikel 27 lid 1 WOR.

Basiscontract

Beide vormen van arbodienstverlening moeten voldoen aan de minimale eisen van het basiscontract, dat sinds 1 juli 2017 is opgenomen in de Arbowet (artikel 14 lid 1 en 2). Dit is een aanvulling op de bijstand die de preventiemedewerker (artikel 13) biedt.

In het basiscontract moeten de volgende onderdelen zijn opgenomen:

het toetsen van de risico-inventarisatie- en evaluatie (RI&E);
het adviseren bij de begeleiding van zieke medewerkers (o.a. op het gebied van de uitvoering van de Wet verbetering Poortwachter);
het uitvoeren van het periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO);
het uitvoeren van aanstellingskeuringen (indien van toepassing);
doeltreffende toegang tot de bedrijfsarts (waaronder een anoniem arbeidsomstandighedenspreekuur);
de bedrijfsarts is in de gelegenheid om iedere arbeidsplaats in het bedrijf te bezoeken;
het recht van de medewerker op een second opinion bij een andere onafhankelijke bedrijfsarts;
de bedrijfsarts heeft een adequate klachtenprocedure;
nauwe samenwerking met en advisering van de preventiemedewerker(s);
nauwe samenwerking met en advisering van de medezeggenschap;
de bedrijfsarts adviseert over preventieve maatregelen betreffende het algemene arbeidsomstandighedenbeleid;
de bedrijfsarts meldt beroepsziekten aan het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten.

Naast deze wettelijke taken kan de werkgever meerdere diensten onderbrengen bij een arbodienst of arbodienstverlener/bedrijfsarts, zoals een werkplekonderzoek, een preventief medisch onderzoek (PMO) of voorlichting over gezondheidsrisico’s op het werk. Ook kan het bedrijf kiezen voor een eigen providerboog waarin organisaties zijn opgenomen die kunnen ondersteunen bij re-integratie.

Second opinion en deskundigenoordeel

Het is belang dat zowel voor de werkgever als voor de medewerkers duidelijk is wat het verschil is tussen een second opinion bij de bedrijfsarts (die alleen aangevraagd kan worden door de betrokken medewerker) en een deskundigenoordeel bij het UWV (dat zowel door de medewerker als de werkgever kan worden aangevraagd). Op hoofdlijn is het verschil dat een deskundigenoordeel bij het UWV kan worden aangevraagd door de werkgever of de betrokken medewerker wanneer deze het niet eens is met de uitspraak van de bedrijfsarts. Een second opinion kan worden aangevraagd door de medewerker, wanneer deze twijfelt aan de juistheid van het advies van de bedrijfsarts. Een goede plaats om dit op te nemen is in het verzuimprotocol/de verzuimprocedure van de eigen organisatie.

Taakdelegatie

Veel arbodiensten en arbodienstverleners werken met een vorm van taakdelegatie. Taakdelegatie houdt in dat de bedrijfsarts een aantal uitvoerende taken door andere gespecialiseerde functionarissen laat uitvoeren. Denk hierbij aan arbo-artsen en bedrijfsverpleegkundigen (medisch geschoolde functionarissen) en aan casemanagers, praktijkondersteuners en re-integratieconsulent (niet medisch geschoolde functionarissen). De laatst genoemde functionarissen mogen geen taken verrichten waar medische deskundigheid voor nodig is. Taakdelegatie mag alleen voor een aantal specifieke taken en alleen onder strikte voorwaarden en de bedrijfsarts houdt altijd de eindverantwoordelijkheid.

Rol van de OR/VGWM-commissie

Belangrijk is dat op basis van de kennis van de Arbowetgeving en de kennis van de situatie in het eigen bedrijf weloverwogen keuzes worden gemaakt voor een contract met een arbodienst of arbodienstverlener/bedrijfsarts. Hierbij kan de OR op basis van het overeenstemmingsrecht en/of instemmingsrecht een belangrijke rol spelen.

Belangrijke aandachtspunten:

Hieronder een aantal belangrijke aandachtspunten voor het contract en de rol van de OR:

Wees al OR op de hoogte van de inhoud en de looptijd van het huidige contract met een arbodienst of arbodienstverlener/bedrijfsarts. Ga niet zomaar akkoord met een stilzwijgende verlenging.
Check of er sprake is van een maatwerkregeling of vangnetregeling.
Evalueer jaarlijks de uitvoering van de inhoud van het contract.
Heb minimaal één keer per jaar overleg met de bedrijfsarts over de werkgerelateerde oorzaken van verzuim en de eventueel gemelde beroepsziekten.
Draag bij aan een concrete invulling van alle onderdelen van het basiscontract.
Wees alert op taakdelegatie bij de bedrijfsarts en als daarvan sprake is: stimuleer dat de werknemers daarvan op de hoogte worden gebracht.
Ga na of de inhoud van het contract met arbodienst of arbodienstverlener/bedrijfsarts aansluit bij het verzuimbeleid van het eigen bedrijf.
Stimuleer dat medewerkers op de hoogte worden gebracht van de mogelijkheid van het anonieme arbeidsomstandighedenspreekuur, het aanvragen van een second opinion bij de bedrijfsarts en het deskundigenoordeel bij het UWV en de mogelijkheid voor het indienen van een klacht over de bedrijfsarts.

Expertiseteam Arbeid & Gezondheid

Goede arbeidsomstandigheden zijn belangrijk voor de hele organisatie en alle medewerkers. Medewerkers willen graag een gezond werkklimaat, goede arbeidsomstandigheden en een veilige omgeving. Om gezondheid en welbevinden van de medewerkers in de organisatie te vergroten heb je de juiste kennis en een effectieve aanpak nodig. Het expertiseteam Arbeid & Gezondheid helpt jou daar graag bij!