Uitspraak: Verkiezingen OR niet rechtsgeldig
Kan het verwijderen van de adressticker op de retourenvelop leiden tot ongeldig verklaring van een stem? (JAR 2007/25)
Uitspraak Voorzieningenrechter Harderwijk: nee, nu de OR niet handelde overeenkomstig zijn reglement en een nieuwe werkwijze introduceerde met een blanco envelop, kan het niet gebruik maken daarvan, niet leiden tot ongeldig verklaring van stemmen en moet de OR opnieuw verkiezingen organiseren.
Situatie:
Eiser heeft zich kandidaat gesteld voor het lidmaatschap van de OR op de vakbondslijst van FNV Bondgenoten. Aan de werknemers is een brief verstuurd met een stemkaart. Daarbij is gevraagd deze stemkaart in een blanco enveloppe te stoppen en deze in een retourenveloppe te retourneren. Op deze retourenveloppe zijn persoons- en adresgegevens aangebracht middels een adressticker. Eiser heeft geen gebruik gemaakt van de blanco enveloppe omdat hij het overbodig vond 2 enveloppen te gebruiken. Zijn stem is in de retourenveloppe terug gestuurd. De verkiescommissie heeft geconstateerd dat bij 6 of 7 retourenveloppen de adressticker op de retourenveloppe was verwijderd of de adressering onleesbaar was gemaakt. De stemmen uit deze retourenveloppen zijn ongeldig verklaard en bij de telling niet in beschouwing genomen. Direct na het tellen der stemmen heeft FNV Bondgenoten bezwaar aangetekend tegen het ongeldig verklaren van stembiljetten, die met een retourenveloppe zonder de opgeplakte adressticker zijn ontvangen. FNV Bondgenoten heeft gevraagd deze stemmen alsnog in de uitslag te verwerken. Eiser maakte eveneens bezwaar tegen de ongeldig verklaring van de stemmen. Hij had vernomen van een FNV waarnemer bij de tellingen dat van de ongeldig verklaarde stemmen er een aantal op hem waren uitgebracht. Indien deze stemmen wel zouden zijn meegeteld, zou (waarschijnlijk) eiser in plaats van een andere werknemer op de lijst van FNV Bondgenoten zijn verkozen als OR-lid. De OR heeft het bezwaar van FNV Bondgenoten en eiser niet gehonoreerd, omdat de telling conform het verkiezingsreglement zou zijn verlopen.
Eiser vordert in kort geding veroordeling van de OR om opnieuw verkiezingen in regio Midden voor de OR te organiseren, nu hertelling van de stemmen door vernietiging door de OR niet meer mogelijk is en voorschriften over de verkiezingen niet juist in acht genomen zijn.
Voorzieningenrechter:
De OR betoogt dat eiser niet ontvankelijk is omdat hij bemiddeling en advies van de Bedrijfscommissie moet afwachten. Dit verweer wordt verworpen. Weliswaar valt niet met enige zekerheid te voorspellen hoeveel tijd gemoeid zal zijn met bemiddeling en advies van de Bedrijfscommissie, maar te voorzien valt dat die procedure niet op korte termijn zal zijn afgerond. Intussen functioneert een OR die volgens eiser niet geheel regulier is samengesteld. Eiser heeft er belang bij dat op korte termijn duidelijkheid komt over de vraag of hij aanspraak kan maken op lidmaatschap van de OR.
Bij inhoudelijke toetsing van de vordering is beslissend of het met een grote mate van zekerheid te verwachten valt dat eiser in een eventuele bodemprocedure gelijk zal krijgen. Deze vraag wordt bevestigend beantwoord. Dit leidt tot toewijzing van de vordering. Daartoe overweegt de Kantonrechter: op de OR-verkiezingen is van toepassing het Reglement OR Landscaping. § 4 daarvan luidt:
“Artikel 10 De verkiezing geschiedt bij geheime schriftelijke stemming. Tijdig ontvangt elke kiesgerechtigde werknemer een stembiljet met retourenvelop. Op dit stembiljet staan de kandidaten vermeld. (….)
Artikel 11 Iedere kiesgerechtigde persoon brengt één stem uit.
Artikel 12 Na het einde van de stemming stelt de ondernemingsraad het aantal geldige stemmen vast dat op elke kandidaat is uitgebracht. Ongeldig zijn de stembiljetten:
a. Die niet of namens de ondernemingsraad zijn gewaarmerkt;
b. Waaruit niet duidelijk de keuze van de stemgerechtigde blijkt;
c. Waarop niet het vereiste aantal stemmen is uitgebracht;
d. Waarop andere aantekeningen voorkomen dan de aanwijzing van de verkozen kandidaten.
Artikel 14 De gebruikte stembiljetten worden door de secretaris van de ondernemingsraad in gesloten envelop ten minste drie maanden bewaard”.
Naar voorlopig oordeel van de Kantonrechter handelde de OR bij de verkiezingen niet overeenkomstig het reglement. In de eerste plaats heeft hij buiten het reglement om een nieuw element geïntroduceerd door te werken met een blanco enveloppe. De redengeving daarvoor (waarborgen anonimiteit stemmers) moge honorabel zijn, het niet gebruik maken van blanco enveloppen kan evenwel niet leiden tot ongeldig verklaring van stemmen, nu art 12 daarin niet voorziet. Het reglement voorziet slechts in waarmerking van stembiljetten en niet van de retourenveloppe. Waar de OR aanvoert dat ervoor moest worden gezorgd dat iedere kiesgerechtigde slechts één stem uitbrengt, was het waarmerken van stembiljetten overeenkomstig het reglement een geschikt middel geweest. Voor zover de OR beoogde geheimhouding van de stemming te waarborgen, had het voor de hand gelegen zulks in de brief aan de kiesgerechtigden expliciet duidelijk te maken. Nu dit is nagelaten, hebben kiesgerechtigden gemeend die geheimhouding te moeten realiseren door de adressticker van de retourenveloppe te verwijderen. Dit behoort evenwel niet te leiden tot ongeldig verklaring van hun stem. Niet valt te ontkomen aan nieuwe verkiezingen. Hertelling van de stemmen op basis van het hiervoor overwogene had voor de hand gelegen, maar is door handelen van de OR onmogelijk geworden nu ongeldig verklaarde stemmen zijn vernietigd. Dit is trouwens ook in strijd met het reglement dat erin voorziet dat ‘gebruikte’ stembiljetten tenminste 3 maanden worden bewaard.
De OR wordt veroordeeld om opnieuw verkiezingen voor de OR in regio Midden te organiseren.
DATUM UITSPRAAK: 5 december 2006
RECHTERLIJK COLLEGE: Kantongerecht Harderwijk (Voorzieningenrechter)
NAAM PARTIJEN: werknemer X / OR ISS Landscaping Services
VINDPLAATS: JAR 2007/25
Advokatenkollektief Utrecht
