Ondernemingsovereenkomst
Uitspraak: Ovk OR, ondernemer en koper

Kan de voorgenomen reorganisatie doorgang vinden, nu de OR van mening is dat hiermee de afspraak dat de onderneming als zelfstandige juridische entiteit blijft voortbestaan, is geschonden? (Rechtspraak voor Medezeggenschap 2009 afl. 10 blz. 21 e.v.)

Uitspraak Voorzieningenrechter Rechtbank Amsterdam: Nee, de OR mocht erop vertrouwen dat de betreffende onderneming een eigen juridische entiteit zou worden en dat dit altijd de bedoeling is geweest en niet zoals de ondernemer betoogt dat hij zich slechts heeft verbonden de onderneming als organisatorische eenheid te laten voortbestaan; dit is niet conform de overeenkomst en de ondernemer zal zijn besluitvorming over de reorganisatie voor zover dit betrekking heeft op de betreffende onderneming dus moeten opschorten. 

Situatie:

De Connexxion groep (Connexxion) verzorgt vervoer via de dochter Connexxion Openbaar Vervoer NV (Divisie OV). Connexxion heeft een COR en de Divisie OV heeft een OR (OR OV). De ondernemer bezit een vervoersconcessie voor het gebied rond Nijmegen (KAN-Zuid). Het gehele KAN-gebied betreft het Knooppunt Arnhem-Nijmegen. Hermes is een dochter van Connexxion. De concessie voor KAN-Noord (gebied rond Arnhem) is in handen van Connexxion. Bij de verkoop van de aandelen Novio door de gemeente Nijmegen aan Connexion heeft Connexion met de naam “NieuwNovio" duidelijk  gemaakt wat de  intenties zijn met deze bieding; het samenvoegen van Novio, Hermes en Connexxion tot één KAN-bedrijf, dat een eigen management zal kennen. NieuwNovio zal, als 100% dochter van Connexxion volledig zelfstandig kunnen opereren. Op 28 november 2006 heeft de ondernemer aan zijn OR meegedeeld dat de aandelen zouden worden verkocht aan Connexxion Holding en dat, waar Connexxion eerst de indruk maakte wat te willen terugnemen van haar bieding en van hetgeen was afgesproken, het onderhandelingsteam dit toch heeft kunnen bijsturen. Als KAN aangeeft dat zij de concessies KAN Noord en KAN Zuid integraal wil aanbesteden zal het nieuwe KAN bedrijf de inschrijving voorbereiden. De ondernemer wordt de kern van het nieuwe KAN-bedrijf. Het KAN-bedrijf krijgt een eigen directie en een eigen OR. Het nieuwe KAN-bedrijf maakt deel uit van Connexxion, wat betekent dat de onderneming opereert binnen het besturingsmodel van Connexxion. Connexxion heeft de OR op 5 december 2006 geschreven dat in het KAN-bedrijf de openbaar vervoer activiteiten van de ondernemer en Hermes in KAN Zuid worden samengevoegd. In tweede aanleg – bij geïntegreerde aanbesteding – worden tevens toegevoegd de openbaar vervoer activiteiten van Connexxion in KAN Noord. Op 15 december 2006 is een overeenkomst gesloten tussen Connexxion Holding, Nijmegen, de ondernemer en de OR waarin de toezeggingen uit de brieven van 28 november 2006 en 5 december 2006 zijn vastgelegd. Op 18 juni 2007 hebben de ondernemer, Connexxion Nederland en de OR een Afsprakenovereenkomst gesloten. Hierin is afgesproken dat het voornemen tot juridische fusie met Hermes en tot een integratie van Hermes-Noord (KAN-Zuid) wordt uitgesteld totdat duidelijkheid bestaat over gunning van de concessie Eindhoven. Na gunning van deze concessie zou de OR advies gevraagd worden over samenvoeging van de ondernemer met Hermes-Noord (KAN-Zuid) en mogelijk ook met Hermes-Eindhoven.. 

Op 19 mei 2009 heeft Connexxion Holding de COR en de OR OV advies gevraagd m.b.t. de voorgenomen reorganisatie bij Connexxion (Adviesaanvraag COR en Adviesaanvraag OR OV). In deze adviesaanvragen staat het voornemen om ‘de huidige Novio organisatie in de komende helft van 2009 te integreren binnen de organisatie van de divisie Openbaar Vervoer van Connexxion, waartoe separate adviesaanvragen zullen worden gedaan bij de OR OV en Ondernemingsraad Novio'. Verder staat in de aanvraag dat het voornemen bestaat dat bestuurder Wisgerhof , per 1 juli 2009 zijn functie zal neerleggen en om Vegter per die datum als bestuurder van de ondernemer te benoemen, waartoe conform art 30 WOR advies zal worden gevraagd aan de OR. Op 19 mei 2009 heeft overleg plaatsgevonden tussen Connexxíon en de betrokken vakbonden o.g.v. art 40 Wet personenvervoer 2000. In het verslag van dit overleg staat dat de OR OV een adviesaanvraag behandelt inzake het besturingsmodel van de nieuwe organisatie OV divisie Openbaar Vervoer. In dit advies wordt voorgesteld om de dochters Novio NV, Hermes NV en GVU, te integreren binnen de OV Connexxion als vestiging en niet meer als zelfstandig bedrijf. In de visie van Connexxion is niet Novio, maar Connexxion concessiehouder van de concessie KAN. In de visie van Connexxion houdt Novio NV op te bestaan en wordt Novio een vestiging binnen de OV-organisatie van Connexxion.Op 16 juni 2009 heeft Connexxion advies aan de OR gevraagd ex art 30 WOR over benoeming van Vegter als titulair directeur van de ondernemer.

De OR vindt dat dit in strijd is met de afspraken en vordert: 1 Connexxion Holding te gebieden de besluitvordering op basis van de adviesaanvragen van 19 mei 2009 op te schorten totdat de adviesprocedure rond besluitvorming en inrichting van het KAN-bedrijf is afgerond en 2. de ondernemer te gebieden de besluitvorming over benoeming van de directeur van de divisie OV van Connexxion tot directeur van de ondernemer op te schorten totdat de OR advies hierover op basis van art 25 lid 1 WOR heeft uitgebracht. De adviesaanvragen noemen slechts een adviesrecht van de OR over de voorgenomen integratie van de ondernemer binnen de divisie OV van Connexxion. Wanneer die adviesaanvraag aan OR Novio wordt voorgelegd, is de advisering rond de OV-organisatie vermoedelijk al een feit. De kans dat het advies van de OR dan nog van wezenlijke invloed zou kunnen zijn is zeer klein. Indien de Divisie OV conform het voornemen wordt ingericht, is er geen plaats meer voor een eigen onderneming in het KAN-gebied met een eigen juridische identiteit, een eigen directie en een eigen OR, terwijl dit steeds is toegezegd. Verder wil men de directeur van de Divisie OV benoemen tot directeur van de ondernemer.

Voorzieningenrechter:

De kort geding rechter is bevoegd van het geschil over deze adviezen kennis te nemen nu de WOR hier te kort schiet om voldoende rechtsbescherming te bieden. Er is aan de OR immers nog geen advies gevraagd, terwijl Connexxion Holding op het punt staat besluiten over de reorganisatie te nemen, die ook gevolgen zullen hebben voor de ondernemer en mogelijk onomkeerbaar zijn. Blijkens de adviesaanvragen is het personeel van locatie Arnhem immers bij de reorganisatie betrokken. De OR heeft zijn spoedeisend belang daarmee tevens voldoende gemotiveerd. De vordering tot "verhanging" van de adviesaanvragen over benoeming van de nieuwe bestuurder rechtvaardigt het maken van een uitzondering op de gewone procedureregels niet, omdat dit via de daarvoor in aanmerking komende rechtsgang aan de gewone rechter kan worden voorgelegd en het belang bij een spoedvoorziening ontbreekt.

In de stukken worden de afspraken tussen partijen meermaals herhaald en bevestigd. Zij verschillen van mening over uitleg van hun afspraken in die zin dat volgens de OR is overeengekomen dat de ondernemer na verkrijging van de KAN-concessie als zelfstandige juridische entiteit blijft voortbestaan en Connexxion Holding zich op het standpunt stelt dat zij zich slechts heeft verbonden de ondernemer als organisatorische eenheid te laten voortbestaan. Bij uitleg van een overeenkomst komt het aan op de zin die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer aan het overeengekomene mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten. Partijen hebben afgesproken dat in beginsel het KAN-bedrijf zou inschrijven op de aanbesteding van de (gezamenlijk uit te geven) KAN-concessies, en indien dit nog niet zou bestaan, dat de ondernemer hierop zou inschrijven. In de Afsprakenovereenkomst van 18 juni 2007 staat expliciet dat de afspraken van 15 december 2006 blijven gelden. Daarin staat dat `het KAN bedrijf van Connexxion zal inschrijven op de gehele geïntegreerde aanbesteding'. Tussen partijen staat vast dat alleen kan worden ingeschreven op een concessie door een rechtspersoonlijkheid bezittende entiteit. Hieruit volgt dat de OR erop mocht vertrouwen dat het KAN-bedrijf een eigen juridische entiteit zou worden en dat dit altijd de bedoeling is geweest. Dat de ondernemer volgens zijn brief van I6 januari 2009 aan de OR namens Connexxion heeft ingeschreven op de `Tender KAN' is dus niet conform voormelde afspraken. De ondernemer heeft de (gezamenlijke) concessie tot eind 2013 gekregen en er is overleg gevoerd met de bonden op basis van art 40 Wet Personenvervoer 2000, waarin staat dat het betrokken personeel bij overgang van een concessie in dienst komt van de concessiehouder. In de visie van Connexxion zou zij dit zijn. Dit is voorshands evenmin in overeenstemming met de afspraken. De OR stelt dus terecht dat de afspraken met Connexxion inhouden dat hij als `NieuwNovio' na verkrijging van de KAN-concessie en voor de duur van die concessie als zelfstandige juridische entiteit en niet slechts als organisatorische eenheid blijft (voort)bestaan. In de adviesaanvragen is hiermee geen rekening gehouden. Dat blijkt in ieder geval uit het feit dat het personeel van vestiging Arnhem in de reorganisatie van de Divisie OV van Connexxion is betrokken. Het is niet duidelijk in hoeverre de voorgenomen reorganisatie in andere opzichten aan de vorming van een juridisch zelfstandig KAN-bedrijf in de weg staan. Connexxion Holding zal haar besluitvorming over de reorganisatie voor zover dit betrekking heeft op het KAN-bedrijf dus moeten opschorten, totdat de adviesprocedure met de OR rond vorming en inrichting van het KAN-bedrijf is afgerond. Besluitvorming aan de zijde van Connexxion over reorganisatie van de Divisie OV voorzover deze geen betrekking heeft en geen gevolgen heeft voor de ondernemer als juridisch zelfstandig KAN-bedrijf wordt door deze beslissing niet getroffen en deze kan dus doorgaan. Omdat onvoldoende duidelijk is op welke punten die besluitvorming kan doorgaan, krijgt Connexxion Holding – om executiegeschillen.te voorkomen – gelegenheid aan te geven welke onderdelen van de adviesaanvragen betrekking hebben op of gevolgen kunnen hebben voor vorming of inrichting van het KAN-bedrijf.

DATUM UITSPRAAK: 2 juli 2009
RECHTERLIJK COLLEGE: Rb Amsterdam (Voorzieningenrechter)
NAAM PARTIJEN: OR Novio NV/Connexxion Holding NV en Novio NV
VINDPLAATS: ARO Rechtspraak voor Medezeggenschap 2009 afl. 10 blz. 21 e.v.

Advokatenkollektief Utrecht