Uitspraak: Invoering functieroulatie (2)
Is het besluit tot invoering van functieroulatie binnen de vakgroep Natuur een instemmingsplichtig besluit conform artikel 27 lid 1e van de WOR? (Niet gepubliceerd 22 februari 2006
Uitspraak Bedrijfscommissie: Ja het besluit tot functieroulatie heeft consequenties voor meerdere onderwerpen binnen het instemmingsrecht.
Situatie:
De ondernemer heeft op 25 april 2005 het besluit genomen tot invoering van gedwongen functieroulatie, aan te vangen binnen de vakgroep Natuur, te weten het rouleren van tenminste 3 medewerkers per inspectie naar andere vakgroepen aan te vangen in 2005, volgens het uitgangspunt “first in first out”. Op 24 mei 2005 claimt de OR een instemmingsrecht op grond van artikel 27 lid 1 sub e WOR en roept de nietigheid van het besluit in. Vervolgens spant de OR een kort geding aan om de Staat (Ministerie LNV) te verbieden uitvoering te geven aan het besluit. De voorzieningenrechter weigert de gevraagde voorziening. In hoger beroep bekrachtigt het Hof dit vonnis. In december 2005 heeft de OR het geschil ter advisering/bemiddeling conform art 36 lid 3 WOR voorgelegd aan de Bedrijfscommissie voor de Overheid. Centrale vraag: is het besluit instemmingsplichtig? Zo ja, dan dient (omdat de instemming van de OR ontbreekt en de OR tijdig de nietigheid van het besluit heeft ingeroepen) de ondernemer zich te onthouden van handelingen ter uitvoering van het besluit.
Volgens de OR is het besluit instemmingsplichtig, omdat het vakgebied waarop men werkt, onderdeel is van de aanstelling en bovendien een essentieel onderdeel is. De OR wijst op het feit dat in de aanstellingsbrieven altijd het vakgebied is aangegeven. Wijziging van vakgebied betekent wijziging van aanstelling en aldus wordt de link met het aanstellingsbeleid gelegd. De ondernemer meent daarentegen dat zijn besluit betrekking heeft op roulatie van het vakgebied en dat het wijzigen van taken geen gevolg heeft voor de functie waarin men is aangesteld. Uitsluitend het onderwerp van controle wijzigt. Dat in de aanstellingsbrieven een vakgebied wordt genoemd betekent slechts dat een nadere aanduiding van taken is opgenomen.
Overwegingen van de Bedrijfscommissie:
Allereerst wordt opgemerkt dat het besluit aanvankelijk niet erg duidelijk was. In de brief van 25 april 2005 houdende het besluit wordt nergens aangegeven op welke functies het rouleren ziet. Evenmin wordt aangegeven hoe vaak gerouleerd gaat worden. Naderhand kan uit de stukken worden afgeleid dat het gaat om de functies van controleur en controlevakspecialist. Het rouleren van 3 medewerkers per inspectie betekent dat er consequenties zijn voor veel meer medewerkers: tenminste 9 personen krijgen een ander vakgebied of worden te werk gesteld binnen een andere inspectie. Het gaat dus feitelijk niet alleen om roulatie van controleurs en controlevakspecialisten binnen het vakgebied Natuur. De term functieroulatie wordt gaandeweg door de ondernemer genuanceerd, het zou nu gaan om taakroulatie, bovendien kan uitsluitend worden gerouleerd binnen de vakgebieden van categorie Overig. Hiermee wordt een nieuw onderscheid geïntroduceerd te weten de indeling in 3 categorieën en daarmee samenhangend een beperkt aantal controlefuncties. Dit is in de stukken ook niet terug te vinden. De aanstellingsbrieven laten aan duidelijkheid niets te wensen over. Zowel de brieven die dateren vóór de reorganisatie van 1999, als ook de brieven van nadien, geven zeer concreet aan op welk vakgebied de aangestelde controleur of controlevakspecialist werkzaam is. Men is controleur in het vakgebied Natuur. Deze wijze van aanduiden in de aanstellingsbrieven is feitelijk niet gewijzigd door de reorganisatie. Het argument van de ondernemer, dat het slechts zou gaan om een nadere aanduiding van taken waarop de controlefunctie ziet, lijkt in tegenspraak met de wijze waarop de AID haar medewerkers werft. Het vakgebied wordt immers nadrukkelijk genoemd in publicaties van vacante functies. Doordat het vakgebied in de aanstellingsvoorwaarden, zoals vastgelegd in de aanstellingsbrief, is opgenomen, zal het wijzigen van het vakgebied toch minimaal moeten leiden tot aanpassing daarvan. Deze wijziging is terug te voeren op het beleid van de ondernemer om voortaan functieroulatie gedwongen op te leggen. Dit beleid is nieuw aangezien gedwongen functieroulatie niet gebruikelijk was bij de AID. Elke wijziging van een regeling met betrekking tot een terrein ex artikel 27 lid 1 WOR is instemmingsplichtig, de omvang van de wijziging is niet relevant. De Bedrijfscommissie meent dat het overdragen van een specialisme evident anders is dan het overdragen van een taak. Bij overdracht van een taak, kan via een korte en snelle overdracht van relevante informatie de overgedragen taak zonder veel problemen door een andere medewerker op adequate wijze worden verricht. De overdracht van een specialisme vereist zorgvuldige begeleiding van de nieuwe medewerker, aangezien elk vakgebied zijn specifieke aanpak vereist. De medewerker zal zich de bij het vakgebied behorende deskundigheid eigen moeten maken via uitgebreide en diepgaande scholing, kennisoverdracht en opdoen van ervaring. Certificering is gebruikelijk, zo niet een voorwaarde voor het kunnen uitoefenen van de functie. Gelet hierop is de Bedrijfscommissie van mening dat in redelijkheid niet kan worden gesproken over taakroulatie. Door de ondernemer is nadrukkelijk gesteld dat hij de gedwongen functieroulatie weliswaar is aangevangen binnen de vakgroep Natuur, met plaatsing in andere, met name genoemde vakgebieden en/of een andere inspectie, maar dat op termijn gedwongen roulatie binnen en naar de vakgebieden Visserij en Technische Administratieve Bedrijfscontroles (TAB) eveneens zal gaan plaatsvinden. Wijziging van standplaats wordt op termijn ook niet uitgesloten. Het beleid van de ondernemer zal voor wat betreft de vakgroep Natuur er op gericht zijn de mensen uit die vakgroep te laten uitstromen en hen een goede plek te geven binnen de organisatie. De ondernemer heeft ten slotte aangegeven dat de eisen die worden gesteld aan de medewerkers voor wat betreft flexibiliteit, kennis en expertise aan verandering onderhevig zijn. Zo zal niet altijd als eis worden gesteld dat een medewerker moet beschikken over veel parate kennis en dat het belang van andere vaardigheden zal toenemen. Partijen spreken in dit verband over verschuiving van de vraag naar specialisten naar een vraag naar generalisten. De bedrijfscommissie merkt op dat de ondernemer hiermee in feite aangeeft dat hij ten behoeve van zijn organisatie een andere richting wenst in te slaan op het terrein van werving en selectie, aanstellingseisen, loopbaan- en carrièreperspectief, vereiste vakopleidingen, waarbij men zich dient af te vragen of deze wijzigingen zonder nader serieus overleg met de OR wenselijk, zo niet mogelijk kunnen zijn. Gelet op het voorgaande is de Commissiekamer van oordeel dat gedwongen functieroulatie, waarbij controleurs en controlevakspecialisten gedwongen worden zich op een ander vakgebied te begeven, instemmingsplichtig is op grond van artikel 27 lid 1 sub e en/of f WOR, omdat het besluit consequenties heeft voor het wervingsbeleid, vacaturebeleid, loopbaanbeleid en het aanstellingsbeleid en de eisen die worden gesteld aan de te volgen opleidingen. De bedrijfscommissie adviseert dat het besluit tot gedwongen functieroulatie, aan te vangen bij de vakgroep Natuur, instemmingsplichtig is en dat de wettelijk voorgeschreven procedure van artikel 27 lid 2 en volgende WOR in acht moet worden genomen
DATUM UITSPRAAK: 22 februari 2006
RECHTERLIJK COLLEGE: Bedrijfscommissie voor de Overheid
NAAM PARTIJEN: OR Algemene Inspectiedienst Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit / Directeur Algemene Inspectiedienst Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit
VINDPLAATS: (nog) niet gepubliceerd
Advokatenkollektief Utrecht
