Uitspraak: Gemeentelijke herindeling (5)
Wie moet op welk moment advies vragen aan de OR'en van de betrokken gemeenten bij de herindeling van de Provincie? (ROR 1999/26)
Uitspraak Ondernemingskamer: De OR'en van de betrokken gemeenten hebben adviesrecht omdat de besluitvorming gevolgen heeft voor de in de onderneming van de gemeenten werkzame personen. Het is mogelijk dat niet met één advies kan worden volstaan. In onderling overleg kan worden bepaald door wie en op welke manier advies wordt gevraagd. Elk van de betrokken ondernemers en mede-ondernemers is in ieder geval verantwoordelijk voor het vragen van advies aan de OR en daarop op de voet van de WOR aanspreekbaar.
Situatie:
In het kader van de voorbereiding van herindelingsplannen door de Provincie Overijssel hebben op 19 augustus 1997 Gedeputeerde Staten (GS) van Overijssel het voorstel voor besluit genomen inzake "Ontwerpregeling Gemeentelijke Herindeling West-Overijssel", welk besluit op 29 oktober 1997 door Provinciale Staten van Overijssel is vastgesteld. De Minister van Binnenlandse Zaken heeft besloten, of zal binnenkort besluiten tot een herindelingsregeling. Aan de ondernemingsraden van de bij de herindeling betrokken gemeenten is geen advies gevraagd, reden waarom deze ondernemingsraden in beroep gingen.
Ondernemingskamer:
De besluitvorming heeft gevolgen voor de werkzaamheden van de in de ondernemingen van de gemeenten werkzame personen en is alleen daarom al adviesplichtig, zodat een beroep op het primaat van de politiek niet opgaat. Uit de geschiedenis van het voorstel tot wijziging van art. 79 van de Wet algemene regels herindeling (Wet Arhi) blijkt niet van een duidelijke opvatting dat met betrekking tot adviesplichtige besluiten die betrekking hebben op onderwerpen waarop de Wet Arhi van toepassing is het adviesrecht als bedoeld in art. 25 WOR een andere inhoud zou hebben of zou moeten gaan krijgen dan overigens op grond van art. 25 WOR het geval is.
In geval van besluitvorming door de overheid op onderscheiden niveau's (gemeente, provincie, staat) waarbij tussen deze niveau's niet een zodanig hiërarchisch verband is dat met het oog op het adviesrecht toerekening van besluitvorming kan plaats vinden zodat met één adviesaanvraag kan worden volstaan, hangt het van de omstandigheden van het geval af of op één dan wel twee of drie niveau's en wanneer advies moet worden gevraagd. Indien op meer niveau's adviesplichtige besluiten worden genomen die rechtstreeks ingrijpen in de onderneming van een publiekrechtelijke rechtspersoon, dient het desbetreffende orgaan op het betrokken niveau telkens als (mede-)ondernemer te worden aangemerkt, die er -mede- voor verantwoordelijk is dat op behoorlijke wijze advies wordt gevraagd.
Gelet op het vereiste dat het advies van wezenlijke invloed moet kunnen zijn op de te nemen beslissing zal in ieder geval advies gevraagd moeten worden op het niveau waarop het initiatief tot gemeentelijke herindeling wordt genomen en op het niveau waarop -op de voet van de Wet Arhi- wordt besloten het proces van gemeentelijke herindeling in werking te stellen (in dit geval: de Provincie Overijssel) alsmede op het niveau van de Staat die uiteindelijk het besluit neemt. Praktisch betekent dit dat voor de provincie GS en voor de staat de Minister van Binnenlandse Zaken advies moeten vragen. Het ligt voor de hand dat in onderling overleg wordt bepaald door wie en op welke wijze het advies zal worden gevraagd. Indien dit overleg niet plaats vindt en/of geen advies is gevraagd is elk van de betrokken (mede-)ondernemers daarvoor verantwoordelijk en daarop op de voet van de WOR aanspreekbaar. Ook het door de Minister te nemen besluit tot de herindeling is adviesplichtig op grond van art. 25 lid 1 WOR.
Dit besluit blijkt echter nog niet te zijn genomen zodat alsnog advies gevraagd kan worden. Dit betekent dat het verzoek van de OR in zoverre prematuur is. De OR is dus niet ontvankelijk.
DATUM UITSPRAAK: 18 februari 1999
RECHTERLIJK COLLEGE: Ondernemingskamer
NAAM PARTIJEN: De OR'en van de gemeenten IJsselham, Brederwiede, Avereest en Ommen / De gemeenten IJsselham, Brederwiede, Avereest en Ommen en de Provincie Overijssel en de Staat der Nederlanden
VINDPLAATS: NJ 1999, 334; ROR 1999/26; JAR 1999/174
Advokatenkollektief Utrecht
