Beloning en functiewaardering
Uitspraak: Bonusregeling (2)

Is de OR ten onrechte niet om instemming gevraagd bij de wijziging van de bonusregeling omdat hier volgens de ondernemer sprake is van een primaire arbeidsvoorwaarde die variabel wordt toegepast en de wijziging de hoogte en de berekeningssystematiek regelt hetgeen niet onder het instemmingsrecht valt? (Nnb)

Uitspraak Kantonrechter: Ja, de bonusregeling geldt voor een groep in de onderneming werkzame personen en is van invloed op het beloningsbeleid voor de rest van de onderneming. Hierop moet de OR via het instemmingsrecht invloed kunnen uitoefenen.

Situatie:

ASML maakt op een niet nader genoemde datum in het begin van 2005 de door haar gemaakte “”H1 2005 corporate initiatives” bekend, waarin opgenomen een bonusplan nader aangeduid als “bonuses above cap every 6 months for 92+”. Dit bonusplan betreft het seniormanagement in de salarisgroepen 92 tot 95, waarvan direct in dienst van ASML, 88 personen deel uitmaken. Voor deze categorie personeel bestaat al een dergelijk plan waaraan de OR geen goedkeuring gaf, omdat hij dit niet kende. De OR stelt zich op het standpunt dat ASML de instemming behoeft van de OR met betrekking tot de wijziging van het bonusplan. ASML meent dat er sprake is van een wijziging van het bestaande bonusplan voor het senior en executive management. Deze ziet op de hoogte en de berekeningssytematiek binnen het bestaande plan. Zij meent dat het hier gaat om een variabele beloning die niet instemmingsplichtig is. De OR meent dat er geen sprake is van primaire arbeidsvoorwaarden en dat nu de wijziging van de bonusregeling niet alleen de hoogte van de bonus betreft, maar ook betrekking heeft op de berekeningssystematiek er sprake is van een instemmingsrecht. Het variabele deel van het salaris wordt groter, de doelstellingenniveaus worden verzwaard en deels wordt een lineair berekeningsstelsel ingevoerd in plaats van het bestaande absolute stelsel. De OR doet een beroep op de nietigheid.

Kantonrechter:

Een bonus van de werkgever voor een werknemer, die niet valt onder een CAO, hoort in beginsel thuis onder de voor de werknemer geldende primaire individuele arbeidsvoorwaarden. Dit past ook bij de individuele arbeidscontracten van de managers bij ASML, waarin een recht op een bonus is vastgelegd. Dit levert een argument op voor het standpunt van ASML. Echter, de manier waarop ASML vorm geeft aan de bonusregeling leidt ertoe dat ASML op grond van het bepaalde in artikel 27 lid 1, onder c WOR instemming behoeft van de OR. De regeling is niet afgestemd op elke individuele werknemer die op grond van zijn arbeidsovereenkomst een bonusrecht heeft. Zij geldt voor een groep van in de onderneming werkzame personen (de managers), terwijl die door haar uitwerking een algemene niet-individuele strekking krijgt. Een bijkomend argument voor de instemmingsbevoegdheid van de OR is dat er mogelijke effecten zijn voor andere werknemers in de onderneming. Denkbaar is dat uitvoering van de regeling voor hen leidt tot wijziging van prestatieverlangens, het arbeidsklimaat en de arbeidsomstandigheden. Zo kan de inrichting van de actuele bonussen het sociale beleid in de onderneming in ruime zin raken, waarin de OR via zijn instemmingsrecht gekend behoort te worden.De regeling is nietig, hetgeen betekent dat ASML geen uitvoering meer behoort te geven aan de bonusregeling, zolang de instemming van de OR ontbreekt. Anders dan de OR vraagt, gaat die verplichting per heden in om werknemers die reeds van de regeling hebben geprofiteerd niet te benadelen. De door de OR gevraagde verklaring voor recht leent zich niet voor een verzoekschriftenprocedure. De Kantonrechter zal de verzoeken van de OR zo lezen dat die passen in de door de WOR geboden mogelijkheden. Vervolgens beslist de Kantonrechter dat ASML de instemming van de OR behoeft ten aanzien van de bonusregeling en wordt bepaald dat ASML geen verdere uitvoering aan de bonusregeling met ingang van de dag van de beschikking.

DATUM UITSPRAAK: 8 november 2005
RECHTERLIJK COLLEGE: Kantonrechter Eindhoven
NAAM PARTIJEN: OR ASML Netherlands BV / ASML Netherlands BV
VINDPLAATS: Niet gepubl.

Advokatenkollektief Utrecht