Improviseren in de ondernemingsraad

21 mei 2024 / Mireille Keereweer

Waarom improviseren zo belangrijk is voor ondernemingsraden? Onlangs werd ik gebeld door een vastgelopen ondernemingsraad met veel onervaren leden. De OR die nog nooit in deze samenstelling had samengewerkt, startte een proces dat zou moeten leiden tot een goed onderbouwd advies. Echter, de bespreking van het advies in het OR-overleg mislukte compleet. Er waren tegengestelde meningen, het urgentiebesef liep uiteen en er kwam geen eenduidige terugkoppeling naar achterban en directie. De verschillende partijen in de OR hadden zo hun eigen krachttaal wat de sfeer behoorlijk negatief beïnvloedde. Zo ontstonden heftige welles-nietes discussies en onoverbrugbare verschillen.

Wat te doen als de samenwerking complex is in een nieuwe omgeving en er geen script voorhanden is?

Improviseren

Uit een studie van Felsman, Gunawardena en Seifert (2020) blijkt dat deelnemers die twintig minuten improvisatieoefeningen hadden gedaan beter in staat waren om met onzekerheid om te gaan, dan deelnemers die geen oefeningen hadden gedaan. Daarnaast werd er een hogere tolerantie gemeten voor mensen die andere ideeën hadden en het bleek dat de eerste groep zich meer op zijn gemak voelde.

Improvisatievaardigheden bieden dus een geweldig handvat om groepen op een productieve wijze te leren samenwerken. Tijdens de improvisatieoefeningen wordt een veilige ruimte geboden, waarbij geleerd wordt hoe men met elkaar kan meebewegen. Zo zorg je ervoor dat wat wordt aangeboden ook wordt gehoord en ontvangen. Improviseren is het denken in mogelijkheden, geeft vrijheid en maakt teams slagvaardig en creatief. Fouten worden omarmd om er innovatiever van te worden. Een ultieme basis voor samenwerking als er iets nieuws op de agenda staat.

Improviseren in de medezeggenschap

Het is een herkenbaar patroon in de medezeggenschap om direct in allerlei inhoudelijke vraagstukken te duiken, zonder dat de OR de kracht en het plezier van de samenwerking in een nieuwe samenstelling heeft ervaren. Mijn tip is dan ook: investeer eerst in elkaar en versterk de samenwerkingsvaardigheden.

Improviseren kun je leren! Zoals ”ja” zeggen tegen verschillen, incasseren, luisteren, het zien van mogelijkheden, anderen uit de verf laten komen en durven kiezen. Versterk nieuwsgierigheidsspierkracht om het andere of de ander te kunnen verdragen. En als het niet (meteen) lukt? Daarvoor heeft de improvisatieleer het woord faalplezier uitgevonden. Lach, leer en start opnieuw.

De OR uit bovenstaand voorbeeld is gestart met een ontwikkeltraject met improvisatieprincipes als uitgangspunt. Het team kon “ja” zeggen tegen allerlei tegenstellingen, die in het team aanwezig waren. Vervolgens zijn manieren benoemd om erkenning aan elkaar te geven. Ook hebben hoofdrolspelers aangegeven wat zij nodig hadden om vooruit te komen; want niemand staat alleen in de OR. En de fouten die zijn gemaakt…daarvan is geleerd.

Willen jullie het plezier en de kracht van samenwerken ervaren? Kom dan naar de workshop “Improviseren” op hét Festival van de Medezeggenschap!