Tijdsdruk
Advies binnen twee weken?
Wanneer er een reorganisatie speelt, is er vrijwel altijd sprake van urgentie. De aandeelhouder of toezichthouder heeft wat druk uitgeoefend, de bestuurder heeft er een tijdje tegenaan gehikt, het MT is gevraagd mee te denken….. En dan is het plan rond. Of nee, dan “moet het nog langs de OR”. En de ondernemingsraad krijgt het verzoek om op korte termijn te adviseren. Waar ik eerder tegen kwam dat de bestuurder verwees naar de “wettelijke termijn” van 4 of 6 weken, kom ik de laatste tijd steeds vaker tegen dat de OR gevraagd wordt binnen twee weken te adviseren. Kan dat eigenlijk wel?
Redelijke termijn
In de wet op de ondernemingsraad staat geen termijn genoemd voor advies, ook geen 4 of 6 weken. Er moet worden uitgegaan van “een redelijke termijn”. Maar wat is redelijk? Dat hangt af van de urgentie, maar ook van de betrokkenheid van de OR bij het voortraject. En natuurlijk van de volledigheid van de adviesaanvraag. Ook is het bij een reorganisatie van belang dat de bestuurder tijdig het overleg met de vakbonden over een sociaal plan opstart. Want hoe kan de OR advies uitbrengen als nog niet bekend is welke maatregelen getroffen worden om de sociale gevolgen op te vangen.
Als de OR al in een vroeg stadium meegenomen is, er geen sprake is van een onvoorziene situatie waarbij snel gehandeld moet worden (brand, Corona in maart 2020) en de adviesaanvraag alle nodige informatie (incl. het sociaal plan) bevat, kan hij sneller advies uitbrengen dan wanneer dat niet het geval is. En als de OR-leden geheel of gedeeltelijk vrijgesteld kunnen worden van hun normale werkzaamheden, kunnen zij ook sneller adviseren. Ik raad de OR aan om direct te reageren, als de bestuurder op erg korte termijn advies vraagt. “We doen ons best zo snel mogelijk te adviseren, maar willen wel een gedegen advies uitbrengen en dat kost tijd.”
Druk vanuit de medewerkers
De bestuurder gebruikt vaak als argument dat medewerkers “nu eindelijk wel eens willen weten waar ze aan toe zijn”. Dat gebeurt ook, wanneer de OR geheimhouding is opgelegd. Dat klopt natuurlijk ook wel, want het is voor niemand prettig om lange tijd in onzekerheid te blijven, zeker als jouw baan mogelijk op de tocht staat. Maar die aap hoort niet op de schouders van de OR. Het voortraject heeft ook tijd gekost, en terecht want dat moet ook zorgvuldig gebeuren. Maar bij zorgvuldigheid hoort ook een zorgvuldige adviesprocedure. De OR kan hierover al vroeg in het traject afspraken maken, zodat voorkomen wordt dat het idee ontstaat dat het reorganisatieplan klaar is, alleen het wachten nog is op de OR.
10- Stappenplan
De ondernemingsraad kan een stappenplan opstellen, om een inschatting te maken van de tijd die hij nodig heeft voordat hij advies kan uitbrengen. Zo’n stappenplan kan er als volgt uit zien:
- Ontvangst van de adviesaanvraag, de OR-leden lezen de aanvraag en formuleren hun vragen.
- OR-vergadering: bespreken welke informatie de OR nog nodig heeft voor het advies.
- (Schriftelijke) vragen aan de bestuurder.
- (Schriftelijke) antwoorden van de bestuurder.
- Eerste overlegvergadering waarin de antwoorden nader kunnen worden toegelicht.
- Achterban raadpleging en standpuntbepaling door de OR.
- (Schriftelijke) reactie op de adviesaanvraag en bespreking in de overlegvergadering(ov) (als de OR wil moet bij deze OV een lid van de Raad van Toezicht, Raad van commissarissen of bestuur aanwezig zijn).
- OR stelt zijn advies op.
- Bestuurder deelt de OR zijn definitieve besluit mee en zijn reactie op het advies van de OR.
- Eventuele opschorting en beroep.
Deze stappen kan de OR op maat maken voor de eigen situatie en daar data bij zetten, zodat een redelijk zicht bestaat op wanneer de OR, als alles mee zit, advies kan uitbrengen.
Advies bij reorganisatie
Veel ondernemingsraden schakelen bij een reorganisatie een adviseur in. Wanneer de OR nog een adviseur moet zoeken als de adviesaanvraag al ontvangen is, gaat kostbare tijd verloren. Bovendien kan een adviseur de OR ook in het voortraject helpen om een stevige positie te verkrijgen. Het team organisatieadvies helpt u daar graag bij.
Geschreven door Els van der Valk, organisatieadviseur SBI Formaat
Meer informatie over organisatieadvies
Blogserie ‘reorganisaties’
Wij zitten nu ongeveer een jaar in een pandemie die impact heeft op veel organisaties. Door de NOW-regelingen probeert de regering de financiële impact van COVID-19 op organisaties in te perken. Toch zien wij dat reorganisaties op gang komen. Reorganisaties om in te spelen op het verlies aan omzet, maar ook om de organisatie toekomstbestendig te maken omdat COVID-19 veranderingen heeft versneld. De OR heeft adviesrecht over voorgenomen reorganisaties (ook al worden ze soms zo niet genoemd).
In deze serie blogs gaan in we in op een aantal onderwerpen die voor de ondernemingsraad relevant zijn, als er sprake is van reorganisatie al dan niet met gedwongen ontslag. Dit is blog 2 van de reeks.