Sociale onveiligheid op universiteiten
Sociale veiligheid in een omgeving met veel competitie n.a.v. onderzoek bij Universiteiten; van kennen naar kunnen.
Recent kwam in een onderzoek van FNV en VAVO de sociale onveiligheid bij Universiteiten naar voren. Uit het onderzoek blijkt dat er meer dan 1.000 medewerkers die deelnamen, de volgende zaken zelf ervaren:
- 35% machtsmisbruik
- 29% roddelen
- 44% achterhouden van informatie
- 32% intimidatie van leidinggevende
- 32% uitsluiting
In een eerste reactie van Bart Pierik (woordvoerder van de vereniging van Universiteiten) geeft hij aan dat er te weinig onderscheid zou zijn tussen de verschillende categorieën, roddelen versus de andere types (NOS, 2019). Dat is natuurlijk ook zo, overal wordt geroddeld en dit hoeft niet per se altijd negatief te zijn. Roddelen (als praten over een ander die er op dat moment niet bij is), kan bijvoorbeeld ook zorgen voor sociale verbinding en het aftasten van regels.
Maar dit neemt niet weg dat de cijfers schrikbarend zijn. Mogelijke oorzaken kunnen onder andere zijn: slecht leiderschap, de hiërarchische structuur en hoge werkdruk. Nu zijn dit zaken waar de organisatie zelf invloed op heeft. Dus ik ben benieuwd wat de Universiteiten hiermee gaan doen. Blijven Universiteiten de organisaties die zich vooral richten op het kennen van problemen? Of worden Universiteiten ook organisaties die actief handen en voeten kunnen geven aan de uitkomsten van onderzoeken? Kennis en inzicht hebben is goed maar het wordt pas echt nuttig als je deze kan gebruiken om acties sturing te geven om gewenste doelen te bereiken.
Vanzelfsprekend ligt hier ook een verantwoordelijkheid bij de medezeggenschap. Eerste aandachtspunten zijn:
- Ligt er een intentieverklaring voor goede omgangsvormen
- Zijn er vertrouwenspersonen en zijn zij geschoold en bekend binnen de organisatie (voorlichting)
- Worden leidinggevenden getraind in goed leiderschap en het herkennen van signalen van ongewenst gedrag
De OR heeft instemmingsrecht op de (klachten)regeling over ongewenste omgangsvormen. Niet alleen het beoordelen van de regeling maar ook het toetsen of de regeling werkt. Ook bijstelling behoeft is belangrijk. Ga daarom ten minste jaarlijks in gesprek met de vertrouwenspersonen. Over de aard, het aantal meldingen en bespreek wat de organisatie kan doen om de sociale veiligheid te vergroten.
Geschreven door trainer/adviseur: Mariska Pikaart
