Blog

‘De Bouw’

Is een begrip in Nederland. Iedereen heeft er wel een beeld van, want we hebben er allemaal dagelijks mee te maken. Meer dan dat we zo op het eerste gezicht denken.

We bevinden ons gemiddeld zo’n 90% van ons leven in ‘de Bouw’.
We wonen, leven in ons huis, we werken in ons kantoor, ziekenhuis, garage (en ja sommige mensen mogen buiten werken, of zijn buschauffeur en rijden in een bewegend gebouw…)
In ieder geval heeft ‘de Bouw’ enorme impact op ons leven. We geven er veel geld aan uit (privé) en we verdienen er ons geld (in) mee (werk). Wonen en werken is meer dan stenen en meer dan techniek. Prettig wonen en werken levert een extra ervaring op, geeft je een gevoel van geluk. De Bouw levert dus ook een menselijk positief gevoel op.

Als je dat door vertaalt naar de mensen die in de ‘echte bouw’ werken, hoop je dat die geluk ervaring van wonen er werken ook optimaal ervaren wordt door de bouwvakkers in hun werk .
Werken is een bijzonder fenomeen. Ben je alleen iemand die werk uitvoert (loonslaaf in oude tijden) of tel je ook mee als mens. Sterker nog, wordt er op jou als bouwvakker (bouwmens) ook een beroep gedaan op jouw kennis over samenwerken, slimmer werken, beter organiseren, elkaar motiveren enz.? Of ben je, plat gezegd, een productiemiddel die per periode betaald wordt?

De neiging bestaat om in veel organisaties vooral te denken aan de techniek, aan de machines, aan de digitale wereld, aan de producten en gelukkig ook aan de klant.
Maar al die elementen van optimale gebruik van techniek tot en met tevreden klanten kunnen alleen maar tot stand komen als mensen, werknemers daar iets aan toevoegen. Geen machine draait van zelf, ieder stukje software is door mensenhanden gemaakt. Geen robot maakt zichzelf of ontwikkelt zichzelf. Al komen we wel in een tijdperk waar dit laatste wel gaat gebeuren. Deze laatste beweging geeft veel onzekerheid dat dit risico’s met zich meebrengt en (meer) mensen werkloos maakt of dwingt van werksoort te veranderen.

Iedere keer zoeken we naar technologische vernieuwing, ieder keer moet het beter en sneller. Dat zit in ons. Het lijkt dat we v.w.b. de techniek daar geen extra inspanningen hoeven te leveren. Maar hoe zit het dan aan de menselijke kant?  Groeit de gemiddelde mens ook mee met de technologische ontwikkeling? Met andere woorden, hoe zit het met de sociale innovatie in jouw bedrijf?

Meegroeien als mensen (sociale innoveren) is meer dan een leven lang leren. Meegroeien als mensen is ook de competenties op alle terreinen mogen ontwikkelen en gebruiken. Je wordt gehoord en gezien. Je bent onderdeel van een samenwerkingsverband, van een organisatie.
Dat vraagt ook iets van de werknemer. Welke verantwoordelijkheid kan ik en wil ik, of zelfs durf ik te nemen. De vakbond kan daar uitstekend in helpen. Hoe groeit (innoveert) het menselijk ‘kapitaal’ in al zijn facetten even snel als het technisch kapitaal. Dat is meer dan waarderen in loon, dan spreken wij eerder van respecteren van iedere collega.

Zo hebben wij bij SBI Formaat een bewuste keuze gemaakt om onze afdeling Personeelszaken de afdeling Mens & Organisatie te noemen. De mens met als zijn hebbelijkheden en onhebbelijkheden staat voorop. De organisatie is een samenwerkingsverband van die mensen en als we met elkaar, ook elkaar weten te waarderen en respecteren groeit de organisatie.
De bouw kent een veelheid van bedrijven en een veelheid van werkzaamheden. Je kan haast geen uitspraken doen die voor iedereen gelden. Maar in z’n algemeenheid zien we dat de bouw kampt met z’n eigen-aardigheden. Conjunctuurgevoelig is, behoorlijk veel concurrentie kent, maar vooral een echte ‘doe wereld’ met veel vakmensen. Maar toch is in de bouwwereld sociale innovatie nog geen groot goed.

Wij kunnen als SBI Formaat de bouwstenen aangeven en samen met werkgever, werknemers OR/PVT sociale innovatie in de steigers zetten. Juist in kleine bedrijven is er al een fundament (het familiegevoel) en in grotere bedrijven bestaat er vaak wel een sociaal beleidsplan. Die twee zaken van grote en kleine bedrijven combineren is een belangrijke bijdrage aan sociale innovatie. Beter samenwerken, elkaar waarderen en respecteren geeft de bouw niet alleen maar prachtige bouwwerken maar ook een prachtig menselijk gezicht.
De bouw is dan van en voor (vak) mensen door sociaal te innoveren. Daardoor bouwen we (samen) aan een nog mooiere wereld.

Jaap Jongejan, algemeen directeur SBI Formaat, voorheen voorzitter CNV Vakmensen
Rosetta Kooistra, directeur SBI Formaat en jurylid Sociale Innovatieprijs Bouw, voorheen algemeen directeur FNV Bouw.