Blog

Ministers Hoekstra en De Jonge wilden kamerlid Omtzigt ‘sensibiliseren’. Wat betekent dat eigenlijk, sensibiliseren? Tot rede brengen, tot kalmte manen, de mond snoeren, onder druk zetten, ‘effe laten dimmen’?

De mooiste en wellicht meest correcte uitleg hoorde ik van voormalig CDA kamerlid mevrouw Ferrier: ‘Sensibiliseren is iemand gevoelig maken voor …’ (bijvoorbeeld voor een ander gezichtspunt of een groter belang). Ferrier is zelf als kamerlid vele malen onder druk gezet om water bij de wijn te doen. Evenals bij Omtzigt ‘met beperkt resultaat’. Beiden hielden de rug recht.

Sensibiliseren is een nieuw woord voor een praktijk zo oud als de wereld: iemand proberen te bewegen om zich minder ‘activistisch’ op te stellen omdat dit als lastig wordt ervaren. Soms wordt deze druk openlijk uitgeoefend. Vaker gebeurt het achter de schermen.

Ook OR-leden kunnen te maken krijgen met pogingen om hen te sensibiliseren. Vooral OR-leden die zich kritisch opstellen en daarbij geen blad voor de mond nemen. Zij zetten de zaak op scherp. En dat roept dan een tegenreactie op. Pogingen om OR-leden te sensibiliseren kunnen allerlei vormen aannemen. Zo heb ik wel eens gezien hoe een bestuurder tijdens een overleg een OR-lid persoonlijk aansprak op haar toon die te aanvallend zou zijn. Ook buiten de vergaderingen overkomt het OR-leden dat ze persoonlijk door de bestuurder (of andere managers) worden aangesproken op hun gedrag als OR-lid.

Dikwijls is het de voorzitter van de OR op wie acties tot sensibilisering zijn gericht. Doorgaans gebeurt dat in de informele momenten die voorzitter en bestuurder hebben. Meestal wordt de voorzitter dan niet gevraagd om zelf te dimmen, maar wordt de voorzitter aangesproken op gedrag van andere OR-leden dat niet constructief zou zijn. Bij deze indirecte vorm van sensibiliseren krijgt de voorzitter te verstaan dat hij een of meer andere OR-leden zou moeten bijsturen.

Soms ervaart een bestuurder het gedrag van zijn OR als lastig, activistisch, dwarsliggen, negatief of niet constructief. Dat kan gebeuren. En pogingen om de OR te ‘sensibiliseren’ zijn dan een logische reactie. Elke OR die zich onafhankelijk, assertief en vasthoudend opstelt, krijgt te maken met druk om zijn houding en gedrag te matigen. Dat is normaal. De uitdaging is: Hoe ga je ermee om? Hoe houd je de rug recht als dat nodig is?

Met name de voorzitter moet de druk om mee te bewegen kunnen herkennen en hanteren. Het kan zijn dat hij druk ervaart om zijn eigen gedrag te matigen. Maar ook kan hij druk voelen om de OR of bepaalde OR-leden te sensibiliseren. Hoe ga je daarmee om? Hoe voorkom je dat je wordt uitgespeeld tegen de OR? Hoe help je de OR om de rug recht te houden? Dit vraagt moed, overtuiging en inzicht in het politieke spel.

Voor OR-voorzitters die hun leiderschap verder willen ontwikkelen biedt SBI Formaat naast trainingen ook de mogelijkheid van persoonlijke coaching en van deelname aan een intervisiegroep voor voorzitters en secretarissen.

Geschreven door Camiel Schols, trainer/adviseur SBI Formaat