Blog

In de eerste 2 blogs hebben we gekeken naar wat er verandert in het voorstel van de commissie ten aanzien van het recht op vergaderingen en ten aanzien van de vertrouwelijkheid. In de derde doken we in de kerntaken van de EOR: wat gaat er veranderen in de Richtlijn ten aanzien van informatie en consultatie?
In de 4e blog in de reeks gaan we in op het streven naar een meer evenwichtige man-vrouw verhouding.

Voorstel voor de nieuwe Richtlijn:
meer vrouwen in Europese Ondernemingsraden

In het voorstel van de Europese Commissie om de Richtlijn voor Europese Ondernemingsraden aan te passen, wordt een poging gedaan om tot een meer evenwichtige man-vrouw verhouding te komen. Wat betekent dit voor Europese Ondernemingsraden in de praktijk en zal het ook zo uitwerken?

Veel Europese Ondernemingsraden hebben een onevenwichtige verdeling van mannen en vrouwen. Vaak weerspiegelt de samenstelling van de  EOR niet de samenstelling man/vrouw binnen de onderneming. Zowel vakbonden, Europees Parlement en de Europese Commissie willen dit verbeteren, zodat er een betere afspiegeling in de EOR komt. Hoe doet Nederland dit op nationaal niveau en wat zijn de voorstellen van de Europese Commissie voor de nieuwe richtlijn?

De EOR-Service van SBI Formaat bestaat sinds 1994 en helpt je graag met het begeleiden, trainen en adviseren van jouw Europese Ondernemingsraad.

Klik op de afbeelding en maak kennis met de vijf trainers/adviseurs van de EOR-Service van SBI Formaat.

Nederlandse situatie sinds 1 januari 2022

Het streven naar een meer evenwichtige verhouding tussen mannen en vrouwen staat niet alleen bij de EOR op de agenda. In Nederland is sinds 1 januari 2022 de wet ‘Evenwichtiger verhouding tussen mannen en vrouwen in bestuur en Raad van Commissarissen (RvC) ingegaan’. Deze wet geldt voor beursgenoteerde bedrijven én voor bedrijven die voldoen aan minstens twee van de volgende drie criteria: 250 medewerkers of meer, waarde van de activa is € 20.000.000,- of meer of een netto-omzet van meer dan € 40.000.000,-. Er zijn ongeveer 5000 ‘grote vennootschappen’ in Nederland.

Deze Nederlandse wet heeft als doel om een evenwichtigere man-vrouwverhouding in de top van het Nederlandse bedrijfsleven te realiseren. De wet verplicht de circa 5000 ‘grote’ vennootschappen om jaarlijks hun streefcijfers, plannen van aanpak, m/v-verhoudingen en resultaten te rapporteren aan de Sociaal Economische Raad. Nederland heeft ervoor gekozen om met een zogeheten ‘ingroeiquotum’ in ieder geval de Raden van Commissarissen te verplichten om tot een evenwichtiger verhouding te komen. Zolang er geen nieuwe kandidaat gevonden is die voldoet aan dit quotum, zou de vacature vrijgehouden moeten worden.

De Nederlandse overheid heeft er overduidelijk voor gekozen geen harde verplichting op te leggen, slechts een quotum voor de RvC’s. In Europa zoekt men naar een balans tussen verplichting en wens van bedrijven om zonder dwingende regels en sancties te ‘streven’ naar meer gelijkheid in de besturen en RvC’s.

Rol Nederlandse ondernemingsraad

Welke mogelijkheden heb jij binnen de Nederlandse OR? Ondernemingsraden hebben verschillende mogelijkheden als het om diversiteit in de organisatie gaat.

• Recht op informatie: je kunt laten uitzoeken hoe het personeelsbestand er jouw organisatie uitziet. Je kan zelf een enquête houden of gesprekken voeren met je collega’s.
• Initiatief: je kunt als or zelf een initiatiefvoorstel maken op dit onderwerp.
• Instemming: bij wijzigingen in het aanstellingsbeleid kun je diversiteit als criterium nemen om een voorstel te beoordelen.
• Voordracht van een commissaris bij beurgenoteerde bedrijven die onder de wet vallen: let goed op, als je voordracht niet past in het quotum dan blijft de vacature leeg. Je mag dan als ondernemingsraad wel een nieuwe voordracht doen, dat recht vervalt niet.

Europese verplichting in de Richtlijn voor meer gelijkheid binnen de EOR?

De Europese Commissie heeft opgemerkt dat de huidige  verkiezingsprocedure  voor de  de EOR niet automatisch tot een gelijke verdeling van man en vrouw leidt. In Nederland kiest de ondernemingsraad de afgevaardigde, in andere landen worden deze direct gekozen of door vakbonden afgevaardigd. Elk land heeft hiervoor een eigen procedure. Dit proces leidt ertoe dat de afvaardiging niet centraal te organiseren is. Dit zou immers leiden tot het ingrijpen in de nationale wetgeving inzake de afvaardiging naar de BOG. Daarom heeft de Commissie ervoor gekozen om te werken met streefcijfers.

In het voorstel dat voorligt stelt de Commissie een streefcijfer van 40% voor. Ten minste 40% van de zetels van de BOG is bestemd voor mannen, en 40% voor vrouwen. Dit geldt ook voor het beperkt comité (Select Committee). Gezien het feit dat het niet mogelijk is om centraal de EOR te kiezen en hierdoor een goede verdeling man/vrouw te krijgen, is dit dus aan de EOR’s om af te stemmen hoe zij dit gaan bereiken. Dit vergt een goede discussie bij verkiezingen en eventuele aanpassing van de interne regelingen van de EOR. Het lijkt erop dat er vooral in de verhouding van een beperkt comité ruimte is.

Zorgt dit voor meer vrouwen in de EOR?

Uiteindelijk is het aan de landen zelf om aanvullende verplichtingen op te leggen om meer vrouwen in de Europese Ondernemingsraden te krijgen. Uit onderzoek blijkt dat vrouwen eerder de stimulans voelen om door te groeien bij bedrijven waar ook vrouwen in topfuncties zijn. Voor Europese Ondernemingsraden is zelfonderzoek nodig om te komen tot een meer evenwichtige verdeling. Want wanneer is deze discussie gevoerd binnen jouw eigen EOR?

Meer vrouwen in de EOR

Wil jij ook weten hoe jij meer diversiteit binnen de EOR kan organiseren? Neem contact op met onze EOR-Service voor alle mogelijkheden of kom naar het gratis EOR Platform op 19 april 2024 in Utrecht, waar het nieuwe voorstel van de Europese Commissie wordt besproken.

Geschreven door Arend Hamstra en Hannie Ontijt, trainers/adviseurs EOR-Service

Bekijk hier de blogserie ‘De EOR: wat gaat er veranderen?’