Blog

Psychosociale arbeidsbelasting: inspecteren of niet?

Onlangs was ik bij een bijeenkomst van de Inspectie SZW over psychosociale arbeidsbelasting (PSA), een boeiende bijeenkomst. Het gaf mij zicht op waar de Inspectie allemaal op let in de handhaving van PSA. Een aantal aspecten wil ik benadrukken, omdat ik denk dat het eenieder, werkgever, de OR en preventiemedewerker/arbocoördinator handvatten biedt in de aanpak van PSA.

De RI&E en verdiepend onderzoek

Alle risico’s op het gebied van veiligheid, gezondheid en psychosociale arbeidsbelasting moeten geïnventariseerd en geëvalueerd worden. In mijn werk als trainer/adviseur Arbeid & Gezondheid zie ik veel RI&E’s. Mijn beeld is dat het onderdeel PSA onderbelicht is in veel RI&E’s. Als blijkt dat sprake is van een vorm van PSA, dan is een RI&E niet voldoende. Verdiepend onderzoek is dan vereist. Een medewerkerstevredenheidsonderzoek (MTO) volstaat meestal niet. Het is belangrijk dat echt duidelijk wordt waardoor de PSA veroorzaakt wordt (= stressbronnen in beeld), zo concreet mogelijk. Oorzaken als bezuinigingen of een hoge werkdruk zijn te globaal.

Aan de slag

Tot slot is dan de vraag: wat doet u eraan? Onderzoek doen is één, aanpakken moet ook gebeuren. De maatregelen uit de RI&E en uit het verdiepend onderzoek zet u in het plan van aanpak. Natuurlijk kunt u speerpunten benoemen, maar uiteindelijk gaat het erom dat het niet bij een bureau- of praatstuk blijft. De stressfactoren moeten daadwerkelijk minder worden. Letterlijk staat het zo in de Arbowetgeving: (Arbobesluit, art. 2.15): Indien werknemers worden of kunnen worden blootgesteld aan psychosociale arbeidsbelasting worden in het kader van de RI&E, de risico’s ten aanzien van psychosociale arbeidsbelasting beoordeeld en worden in het plan van aanpak met inachtneming van de stand van de wetenschap maatregelen vastgesteld en uitgevoerd om psychosociale arbeidsbelasting te voorkomen of indien dat niet mogelijk is te beperken.

De Inspectie neemt dat mee in de handhaving en spreekt bijvoorbeeld met de ondernemingsraad om een goed beeld te krijgen. De OR is voor de Inspectie sowieso belangrijk. Als de OR een melding doet of klacht indient, zal de Inspectie dat altijd onderzoeken. Maar u zit vast niet te wachten op een bezoek van de Inspectie? Houd de RI&E daarom levend, geef uitgebreid aandacht aan PSA en doe er echt wat mee. Dat is meer dan speerpunten benoemen of het bespreken van de hoge werkdruk op een werkoverleg. De OR heeft instemmingsrecht op de uitvoering van de RI&E en het plan van aanpak. Daarmee kan de OR beïnvloeden dat de risico’s goed uit de verf komen en ook het plan van aanpak een praktisch werkplan is. En wilt u toch met de ogen van de Inspectie kijken, dan is er speciaal voor u de zelfinspectietool werkdruk en ongewenst gedrag.

Nicole Pikkemaat, trainer/adviseur bij SBI Formaat