Pakkende vragen met OR-leden
Pakkende vragen met OR-leden, het pakt je!
12 mei mocht ik Ellen Leijdekkers trainer/coach bij het SBI Formaat helpen bij “Pakkende Vragen”. Een wekelijks moment op woensdagochtend bestemd voor ieder OR-lid. Je kunt dan om 09.00 uur collega’s ontmoeten uit andere organisaties, rond een boeiende vraag. Een fijn moment voor jezelf in de vorm van een korte online bijeenkomst. Begeleid volgens dialogische kenmerken zoals met respect naar elkaar luisteren. In 30 minuten breng je de gestelde vraag met je eigen ervaring en die van anderen tot leven.
Sensibiliseren
Ellen en ik zochten naar een interessante vraag. We kwamen op “sensibiliseren” wat zo in het nieuws is. Nadat we samen vonden dat het toch wel een raar woord is, een moeilijke manier om het over (over)gevoeligheid te hebben. We vertaalden het naar twee vragen die wij beter begrepen. “Waar is jullie bestuurder gevoelig voor en waar merk je dat aan?” en “Waar ben je als OR (-lid) zelf gevoelig voor, waar merk(en) jij/jullie dat aan?”
Als je denkt aan de toeslagen affaire met Rutte en Omtzigt als hoofdrolspelers, dan kan je je goed voorstellen dat gevoeligheid belangrijk is. Dat dan de één de ander vraagt om meer gevoel te hebben voor de betrokken ministers, staatssecretarissen en ambtenaren. Dat de ander op zijn beurt weer vraagt om in het overleg meer gevoel te tonen voor degenen die de dupe zijn. Bijvoorbeeld v.w.b. de toon van de boodschap en voor wat je er nu nog mee kan.
Persoonlijke herinnering
Bijzonder is dat zo’n vraag door een opkomende herinnering voor jezelf gaat leven. Ik dacht terug aan een voorval toen ik Hoofd Overlegzaken was op een ministerie. De nieuwe Secretaris Generaal (SG) had het overleg met vakbondsvertegenwoordigers een paar maal voorgezeten en dat ging uitermate formeel en stroef. Ik merkte dat de standpunten harder werden en het imago van de SG negatiever. Ik vond dat ik hem moest helpen. Even bellen was geen optie, hiërarchisch zat de directeur personeel er nog tussen. Hij vond dat het niet kon “de SG op de vingers te tikken”. Ik besloot toch een notitie te schrijven die mijn directeur wel door stuurde. We werden direct uitgenodigd en het gesprek begon met een welgemeend bedankje. Hij had zelf ook wel het gevoel dat het niet lekker liep en vroeg zich af wat hij beter kon doen. We kwamen op besloten informele momenten zonder agenda op zijn kamer om zo beter kennis te maken met elkaar. Al na de eerste bijeenkomst hoorde ik een vakbondsvertegenwoordiger zeggen dat die SG eigenlijk een beste vent was met gevoel voor de zaak. Vanaf dat moment ontwikkelde zich een positieve relatie en liep het overleg stukken beter.
Wat mooi is, is dat een pakkende vraag bij iedere deelnemer wel zo’n persoonlijke herinnering losmaakt. Soms een klein momentje maar ook rond een grotere terugkerende zorg. De worsteling hoe ga ik daar nu mee om en hoe ga jij daar nu mee om bespreek je in een klein groepje en daarna is er een kort moment om te delen wat je zelf wilt.
Heel inspirerend om te merken dat je met één vraag veel kan losmaken en dat jouw herinneringen ook weer relevant zijn voor anderen. Het maakt weer nieuwe vragen los voor volgende keren zoals: “Hoe ga je om met de spanning tussen wat formeel moet en een goede sfeer?”
Wat mij tot slot opviel was dat niemand het woord “sensibiliseren” gebruikte. Terecht meen ik, het is volkomen ongeschikt als je met elkaar in gesprek wil. Onze regering zou daar gevoeliger voor moeten zijn.
Geschreven door John van Balen, initiatiefnemer van Dialoogplein Nederland en steunt Pakkende Vragen, een initiatief van het SBIFormaat.
