Blog

Juist nu extra scholing voor de OR?

Af en toe horen we: “In verband met corona is alle training opgeschort in ons bedrijf – dus ook OR training”. Zo werkt het natuurlijk niet – de WOR is niet buiten werking gesteld, dus het scholingsrecht geldt onverkort. Toch zoeken velen wat de juiste weg is in deze tijd. Gaan we als OR op scholing en zo ja op welke onderwerpen focussen we, wanneer gaan we op training en doen we dat online of fysiek (op lokactie of extern)? Wat zijn daarbij goede en geldige overwegingen en welke argumenten snijden minder hout?

“Alleen samen krijgen we corona onder controle”. De pandemie heeft ons wakker geschud: we hebben elkaar nodig om te doen wat nodig is. Dit is niet de tijd om dwars te gaan liggen om het dwarsliggen (als het daar ooit al de tijd voor was). In zorg en samenleving oriënteren we ons weer eerst op wat er echt toe doet – het overstijgende, gezamenlijke belang.

Veel ondernemingsraden zijn extra actief, om mee te denken over veiligheidsaanpassingen, roosters, eventuele krimp, thuiswerken en vakantieregelingen, inclusief quarantaine na bezoek aan een oranje land. En veel van dat medezeggenschapswerk gebeurt online. De OR moet meedenken over een breed aantal onderwerpen, mogelijk met externe- of vakbondsexpertise.

We horen een aantal overwegingen waarom OR-en soms overwegen scholing op te schorten. Laten we ze één voor één bekijken:

• Financiën: In bedrijven waar corona diep ingrijpt en waar allerhande bezuinigingen worden doorgevoerd, wil de medezeggenschap soms het signaal af geven: “Ook wij leveren in, waar mogelijk. We gaan niet lang en lux op scholing”. Als het argument puur financieel is (hoeveel kunnen we bezuinigen?) dan is scholing wel een extreem voorbeeld. Vergeleken met de totale bedrijfsomzet en de mogelijkheden om kosten te besparen, is uitstel van training nihil. En wellicht ten overvloede: de bestuurder mag de OR scholing niet weigeren op basis van dit argument – scholing is en blijft immers een wettelijk recht.

Daarnaast hebben veel organisaties hun omzet- en winstdoelstellingen voor 2020 niet bijgesteld. Dit is een onderwerp waar de OR over kan meepraten. In ondernemingen die duidelijk door corona getroffen zijn is het niet wijs en redelijk op alles te beknibbelen (inclusief OR scholing) omdat de organisatie nog vasthoudt aan niet haalbare doelen.

• Solidariteit: Vaak is wat een “financiële” overweging lijkt dus eerder een morele. Wat SBI Formaat betreft is solidariteit een valide en belangrijke overweging, al moet het dan om een stap uit vrije wil van de OR gaan en niet opgelegd door de onderneming.
  Ook leidt het tot de vraag die altijd al gesteld mocht worden: Wordt de scholing gezien en ingevuld als een uitje voor OR leden? Dat voelt zeker nu inderdaad ongepast. Maar als scholing is wat het bedoelt te zijn (namelijk ruggensteun voor de OR om een waardevolle en volwaardige gesprekspartner te zijn voor de bestuurder), dan vermindert het opschorten van scholing de effectiviteit van medezeggenschap. Europese waarden en wetten verzetten zich daartegen: wij Europeanen zien medezeggenschap niet als een extraatje maar als essentieel onderdeel van gezonde bedrijfsvoering.
• Veiligheid: Gelukkig nemen veel bedrijven veiligheid van hun personeel heel serieus en nemen, met instemming van de OR, allerlei maatregelen om op zijn minst aan de RIVM richtlijnen te voldoen. Sommige bedrijven keuren hun interne ruimten af voor bijeenkomsten, omdat ze te klein zijn, omdat toiletten niet voldoen, of omdat de ventilatie lucht circuleert. Dan is het zoeken dus naar (betaalbare en bereisbare) externe locaties die wel aan de eisen voldoen. Ook zijn er ondernemingen die, met akkoord van de OR, besloten dat tot nader order alle bijeenkomsten online plaatsvinden. Wanneer dat het geval is, is een fysieke training dus voorlopig uitgesloten. Online scholing is dan een optie, maar dan zal de OR het volgende argument overwegen: effectiviteit.
• Effectiviteit: Soms komt een OR zelf tot de conclusie dat (online) training nu niet effectief is. Mensen hebben hun handen vol aan andere zaken, of de onderwerpen waarin de OR een stap wil zetten lenen zich niet voor online training. Teamontwikkeling, onderhandelen of conflict oplossing gaat online veel minder goed dan fysiek. Andere onderwerpen lenen zich wel voor blended of online leren – bijvoorbeeld aan de slag in de OR, financiële cijfers, functiewaardering of basis ARBO training.

Samenvatting

Als gevolg van corona bezien OR-en opnieuw waarin, hoe en wanneer ze zich laten scholen. Er komt veel op de medezeggenschap af, waardoor scholing en/of het inzetten van expertise extra relevant wordt. Wanneer de OR scholing bespreekt, kunnen daarbij overwegingen als veiligheid en solidariteit worden gewogen, terwijl kosten doorgaans minder zullen meewegen als je er helder naar kijkt.

Diederik Prakke, SBI Formaat

Bekijk hier de handreiking van de SER: wat mag, moet en kan?

Gaat het kostenaspect wel meewegen kijk dan op op ons overzicht waar je recht op hebt om scholing te financieren.

Lees hier alles over  het scholingsrecht van de OR