Ongewenst gedrag, irritaties, gedoe, ellende …. Wat nu?
Je hebt iets goed uitgezocht en deelt dat met een collega. Vervolgens mailt de collega dat door aan een belangrijk persoon zonder jouw naam te noemen. Je hebt een goed idee in de pauze van een vergadering. Terug in vergadering brengt diezelfde collega jouw idee erg enthousiast ter tafel, maar ook weer zonder jouw naam te noemen. Je collega vindt een nieuwe collega erg leuk en laat dat goed merken. Je hebt het idee dat zij hier niet van gediend is. Je vrijgezelle collega wordt nu eens haarfijn uitgelegd hoe hij het best die nieuwe collega kan versieren. Het gesprek vindt plaats in de koffiepantry. Iedereen lacht, inclusief die vrijgezelle collega. Dit is niet de eerste keer en de toonzetting wordt steeds schunniger.
Wat is ongewenst gedrag? Wat is bewust, bedoeld of onbedoeld? Wanneer is er sprake van irritatie? Wanneer wordt irritatie gedoe of zelfs grote ellende? Wat denken wij als ‘slachtoffer’, ‘dader’ en ‘omstander’? En zetten we onze denkwolk om in actie of lachen we mee? Zijn we ons bewust van hoe ziekmakend ongewenst gedrag kan zijn? Voor het hele werkklimaat. Moeten we alles bespreekbaar maken? Een kleine irritatie aankaarten, kan ook het begin van een donkere wolk zijn. Leidinggevenden zitten vaak met hun handen in het haar. Ze moeten wat met ongewenst gedrag, omdat ze het zien of signalen krijgen.
Interventies op het moment zelf zijn vaak het meest effectief. Maar hoe doe je dat zorgvuldig en respectvol? Wat doe je als leidinggevende als je het niet ziet en het alleen van horen zeggen hebt? En wat als het dreigt te escaleren? Ook is een leidinggevende vaak zelf onderdeel of zelfs aanstichter van pestgedrag. Hoe moet het dan? Veel vragen. Minister Asscher geeft antwoord: het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) wil bedrijven (en leidinggevenden) ondersteunen bij de aanpak van pesten en ander ongewenst gedrag op de werkvloer.
Moeten we daarop wachten? Nee. Er is altijd aandacht nodig. Trainen kan altijd. Ook zijn er veel tools die helpen het gesprek te gaan. Ik noem als voorbeeld de Roadmap Aanpak Pesten voor Ondernemingsraden en de koerskaart ‘Moet toch kunnen’ waaraan ik zelf heb meegewerkt. Als je doorklikt op de website duurzame inzetbaarheid zie je meer tools. Kijk wat passend is en ga ook gewoon doen. Een veilig werkklimaat is erg belangrijk. Daarbij hoort dat je ongewenst gedrag tijdig bespreekbaar kan maken. Dat vergt moed en is niet makkelijk. Maar oefenen baart kunst. Blijf het dus oefenen, onderhouden en help elkaar. Iedereen heeft een rol en moet beseffen hoe groots de impact kan zijn van ongewenst gedrag.
Maar wees ook gerust. Het zijn niet alleen donkere wolken. Besteed ook aandacht aan hoe het eigenlijk hoort. Daar wil ik een volgende blog over te schrijven. Ik heb veel ideeën, maar meer is altijd welkom! Heb jij ideeën, tips, goede ervaringen? Laat ze weten: nicole.pikkemaat@sbiformaat.nl. En kijk ook eens bij de blog die ik eerder hierover schreef.
Nicole Pikkemaat, trainer/adviseur arbo en extern vertrouwenspersoon