Niet vragen maar vinden

08 november 2022 / Camiel Schols

De Navigatormethode geeft de OR concrete handvatten voor een proactieve werkwijze. In deze blog bespreek ik één van de uitgangspunten van de Navigatormethode: Niet vragen maar vinden.

Hou op met vragen stellen. Dit uitgangspunt is het meest verrassend voor ondernemingsraden die starten met de Navigatormethode. Niks vragen maar meteen op tafel leggen wat de OR wil zien. Dat is vaak even wennen. Veel ondernemingsraden zijn erg gehecht aan het opstellen van vragen voor hun bestuurder. Maar leveren die vragen op wat je zoekt? De antwoorden zijn lang niet altijd bevredigend. Dan moet je weer nieuwe vragen stellen, en daar zit geen enkele bestuurder op te wachten. De Navigatormethode ontmoedigt het stellen van vragen. De OR schiet er vaak weinig mee op en de bestuurder wordt er meestal ook niet wijzer van.

Wat is er mis met het stellen van vragen?

Het grootste bezwaar is dat de meeste vragen van een OR voortkomen uit een zorg, een wens of een mening. En als de mening of zorg van de OR verpakt zit in een vraag, loop je de kans dat de boodschap niet overkomt. Een goede tip voor bestuurders is om elke vraag te onderzoeken: Waar komt deze vraag vandaan? Waar is het jullie om te doen? Waar ligt jullie zorg? Maar niet alle bestuurders doen dat. En sommigen reageren zelfs geïrriteerd op vragen als ze er onuitgesproken kritiek in voelen. In zo’n geval kun je beter direct uitspreken wat je dwars zit of waar je zorgen over hebt.

Mogen we dan geen enkele vraag meer stellen?

Inderdaad, laat de vragen maar achterwege. De Navigatormethode is radicaal op dit punt. Als jullie OR iets wil bereiken, levert vragen stellen weinig op. Toch geeft de Navigatormethode één vraag die je wel moet stellen: Wat wil je met deze verandering bereiken? Die vraag kun je meteen stellen zodra je bestuurder een toekomstige verandering aankondigt. Luister naar zijn antwoord, vat het samen en check of je samenvatting klopt. Je mag ook nog vragen hoe ver de bestuurder nu is met zijn plannen. En daarna is het vragen stellen klaar. De OR gaat verder met zijn eerste toetsingskader. Hierin staat precies wat de OR op dit moment belangrijk vindt voor deze verandering. En daarover gaan OR en bestuurder met elkaar in gesprek.

Krijgen we zonder vragen nog wel de juiste informatie?

Jazeker. De ervaring leert dat bestuurders uit zichzelf informatie geven zodra je hen vroegtijdig vertelt waar de OR kansen ziet, waar je zorgen liggen en wat je belangrijk vindt. Hij zal uitleggen welke zorgen hij herkent, welke niet, en wat hij kan doen om aan de criteria van de OR tegemoet te komen. Je zult merken dat die uitleg vaak spontaan komt. En goed doorvragen en samenvatten mag natuurlijk wel.

Kunnen we wel een mening geven als we niet alles weten?

Dat kan zeker. Je werkt met de informatie die je hebt. Het misverstand is dat de OR eerst alle details moet weten, voordat de OR zich kan uitspreken. De Navigatormethode leert: In een vroeg stadium is het voldoende als je weet wat de bestuurder wil aanpakken en wat hij daarmee wil bereiken. Telkens weer blijken OR-leden dan prima in staat om haarscherp te zeggen waar het op aankomt. Jullie kennis van de organisatie is het goud waarmee je werkt.

Meer weten over de Navigatormethode?

Training/workshops Navigatormethode

SBI Formaat heeft meerdere gelicentieerde trainers in de Navigatormethode.
We geven trainingen en workshops, zowel voor OR-leden als voor bestuurders.

Meer informatie over de training De pro-actieve OR; met de Navigator