Blog

Een aantal weken geleden stuurde Milieudefensie aan een 29 tal bedrijven in Nederland een brief met daarin de vraag of zij voor 15 april 2022 de klimaatplannen van deze bedrijven kan ontvangen. Dit met het bredere doel om de CO2 uitstoot daadwerkelijk in 2030 te verminderen. Als deze bedrijven hier niet aan meewerken zal er een gang naar de rechter worden gemaakt. Zij overtreden dan namelijk de wet.

Hoe gaat de medezeggenschap en de toezichthouder hiermee om?

Diezelfde brief is ook gestuurd aan ondernemingsraden en toezichthouders van deze bedrijven. Vanaf dat moment is SBI Formaat ook ‘partij’. Uiteraard zijn wij altijd partij als het om klimaat gaat. Maar dit is een extra interessant vraagstuk. Want hoe gaat de medezeggenschap en de toezichthouder hiermee om?

Wat doe je dan? Je nodigt alle partijen uit en je gaat om tafel en bespreekt de vraagstelling, de noodzaak om het klimaat te verbeteren, de pijnpunten, de zaken waarin je elkaar vindt, enz. Deze bijeenkomst, die afgelopen 14 februari 2022 heeft plaatsgevonden, heeft SBI Formaat samen met de NCD en SDG House Campus Landgoed Zonheuvel georganiseerd.

Milieudefensie en de dialoog

Ik kan niet anders constateren dan dat er een prima dialoog (besloten) heeft plaats gevonden op het juiste niveau. Milieudefensie heeft uitgelegd waarom zij dit doen en vooral waarom de druk van de rechter gebruikt wordt. De deelnemende organisaties (niet alle 29 waren aanwezig) zien de noodzaak van CO2 reductie absoluut in. Meestal volgt er dan een maar. Maar die kwam er amper. Wel kwamen er argumenten, kaders waar je rekening mee hebt te houden. In zo’n dialoog zie je dan ook welke aspecten er allemaal een rol spelen, maar ook dat je de dialoog ook hard nodig hebt. Want we lezen het wel in de media en horen wel hoe belangrijk het klimaat is maar dat maakt ons nog geen klimaatdeskundige. En het is ook letterlijk de vraag welke acties onderneem je dan en wat is het gevolg en hoe reageer je daar weer op.

Dat maakt de dialoog, juist ook over dit vraagstuk, zo waardevol. Wat zijn de feiten, wat zijn de meningen en de gevoelens? Hoe luister je naar elkaar? Hoe mooi zou het zijn als milieu een vast onderwerp op de agenda van de ondernemingsraad en de bestuurder en de toezichterhouder wordt? Dan komen er natuurlijk meerdere vragen boven, zoals: Wat gebeurt er als jouw organisatie het voortouw neemt en de concurrenten (nog) niet? Is dat fair? Hoe kijk je naar het werkgelegenheidseffect als je zware besluiten neemt? Hoe formuleer je nieuwe haalbaarheidstoetsen? Welke rol kan de techniek spelen? En is die voldoende ontwikkeld en investeren we daar genoeg in? Kan ik dit als organisatie alleen doen of heb ik hulp nodig?
De overheid heeft als wetgever een zeer belangrijke rol. Goed om op het klimaat te focussen, maar er zijn meer SDG uitdagingen vraagstukken (lees: er zijn 17 SDG’s) die mogen niet ondersneeuwen.

De gouden driehoek

Al die vragen zijn zeer serieus gesteld, niet als ‘uitstel en afstel vragen’, maar vragen waar we een antwoord op willen hebben. De sfeer van de bijzondere bijeenkomst was er niet naar om 100 redenen te verzinnen om het niet doen, maar veel eerder 100 redenen om het verantwoord wel te doen. Over de dreiging van de rechtszaak is niet meer gesproken, maar veel meer over experimenteerruimte in de oplossingen, haalbaarheidsstudies. We moeten de dialoog aangaan in de organisaties met de zogenoemde gouden driehoek: bestuurder, toezichthouder en medezeggenschap. Ik ga er nog een ‘partij’ bij halen, HRM. Zijn zij niet de partij die de dialoog bij uitstek kunnen organiseren? En als je in jouw organisatie de dialoog wil starten dan denken SBI Formaat, NCD en SDG House Campus Landgoed Zonheuvel graag mee.

Tot slot, in diezelfde week verscheen er een artikel van Ingrid Thijssen, voorzitter VNO-NCW, dat deze kwestie niet via de rechter opgelost moeten worden maar via de overheid. Idealiter zou dat ook zo moeten zijn. Maar de brief van Milieudefensie heeft er in ieder geval voor gezorgd dat de noodzaak om actie te ondernemen bij bestuurder, ondernemingsraad en toezichterhouder serieus op de agenda staat. Die is binnen en nu moeten we ervoor zorgen dat dit onderwerp op de agenda blijft.

Aan de slag?

Wil jij als OR of VGWM-commissie aan de slag met het milieu? Volg dan onze training ‘OR en milieu’. Tijdens deze themacursus krijg je zicht op de SDG’s en de relatie met milieu, de verplichtingen voor werkgevers en de mogelijkheden voor verbeteringen op het gebied van milieu en milieubeleid. Daarbij komt de rol van de OR/VGWM-commissie uitgebreid aan de orde, want de OR heeft veel invloed!

Meer informatie & aanmelden training OR en milieu