Medezeggenschap is ook participatie, maar participatie hoeft geen medezeggenschap te zijn

26 november 2015 / SBI Formaat

Medezeggenschap is een waardevol iets waar werkgevers en werknemers trots op mogen zijn.
Kent u dat verhaal van die goeroe van wie alles anders moet, gewoon omdat het anders moet? Dat verhaal hoor ik ook vaak over de medezeggenschap. We moeten vernieuwen. Het moet anders. We roepen heel veel om vernieuwing, maar wat willen we dan precies? Als we roepen om verbetering kan ik me er al meer in vinden.

Ondernemende medezeggenschap

En ja, het kan morgen ook in de medezeggenschap beter dan vandaag. Juist omdat de medezeggenschap in zijn rol z’n tijd vooruit is. Hoe kan je samen met de werkgever en (een delegatie van) werknemers de zeggenschap van de werkgever en de medezeggenschap van de werknemers aan elkaar toetsen, zodat we samen per definitie betere keuzes maken voor mens en organisatie?
En ja, de medezeggenschap moet passen binnen de cultuur van een organisatie. Moet gevoel hebben wat er leeft aan werkgeverskant en werknemerskant. Moet kritisch zijn, advies geven, mag instemmen en zal vooral ook initiatief moeten nemen. Een vooruitstrevende werkgever stimuleert initiatief nemen als onderdeel van een ondernemende cultuur. Dat geldt ook voor de medezeggenschap: neem initiatief en voorkom dat ´anderen´ zeggen: “Ondernemingsraad, waar was je”?
Initiatief nemen is dus niet alleen weggelegd voor de werkgever, maar is iets voor iedereen. En dus juist ook voor de medezeggenschap. Daarvoor werk je sámen in een organisatie.

Participerende medezeggenschap

Ik gebruik bewust het woord medezeggenschap, omdat er een groot verschil zit tussen medezeggenschap en participatie. De laatste tijd hoor ik vaak dat participatie van alle medewerkers dé vernieuwing is in de medezeggenschap. Ja dat kan, maar dan moeten de werkgever en de werknemer beide participeren. Als de werkgever de zeggenschap prefereert, is het evenwichtig dat de werknemers de medezeggenschap handhaven.

Horizontale medezeggenschap

Verandert er dan niets in de organisatie en de medezeggenschap? De grootste verandering is dat we steeds ‘horizontaler’ gaan werken. Minder hiërarchie en meer verantwoordelijkheid bij de medewerker. Een tendens die past bij de emancipatie van mensen. Dat heeft effect op de inrichting van de organisatie. Met name op hoe het sociaal beleid georganiseerd gaat worden. Van het oude Personeelszaken van de werkgever die weet wat goed is voor de werknemer naar nieuw mens- en organisatiebeleid van en voor de werkende in een organisatie waar de OR en HR nauw samen werken. De medezeggenschap is er al op ingericht!