Leg de bal bij de achterban

04 september 2019 / Camiel Schols

Blogserie: Wijsheid van de werkvloer – Leg de bal bij de achterban

De wijsheid van de werkvloer ophalen, en goed gebruiken. Dat is de kunst bij vernieuwing van de medezeggenschap. Vandaag ga ik in op het mobiliseren van de achterban.

‘Er is niemand die onze koelkast schoonmaakt. In de andere vestiging is dat prima geregeld, en de hele kantine ziet er daar veel beter uit. Die van ons kan wel een likje verf gebruiken.’ Hoe gaan we om met deze wens uit de achterban? Die vraag stelde een van mijn cursisten laatst. En dat zette mij aan het denken. Wat weerhoudt de OR om deze bal terug te spelen, zodat de collega’s er zelf achteraan gaan?

Veel OR’en zijn erg gericht op het doen en laten van hun bestuurder. Dat brengt hun taak met zich mee. En tegelijk denk ik dat veel OR’en kansen laten liggen voor beïnvloeding van het gedrag van hun achterban. De OR is door het personeel gekozen om hen te vertegenwoordigen. Maar dat wil nog niet zeggen dat de OR alle kolen uit het vuur moet halen. Sterker nog: De OR heeft ook als taak om het directe overleg tussen leiding en personeel te stimuleren. Overleg waarbij medewerkers zelf opkomen voor hun behoeften en wensen.

Aan dit laatste ontbreekt het nog op veel plaatsen. Opvallend vaak hoor ik van OR’en dat medewerkers zich niet open uitspreken tegenover hun leidinggevende. Mensen klagen wel onderling bij het koffieapparaat, maar niet op de plaats waar het thuishoort. Uiteindelijk wordt niemand daar wijzer van. ‘Er gebeurt toch niks mee’ of ‘als je lastig bent, wordt je teruggepakt’ zijn veelgehoorde overtuigingen. Dit zijn gevaarlijke aannames die een eigen leven gaan leiden als ze niet ter discussie worden gesteld. Ligt hier niet een schone taak voor de OR?

Ik denk dat de OR zijn steentje kan bijdragen aan de openheid in de organisatie door ook zijn eigen achterban aan te spreken. Bijvoorbeeld door mensen aan te moedigen om samen te gaan staan voor hun wensen en behoeften. Op de eerste plaats in het werkoverleg. Maar ook een handtekeningenactie of een gezamenlijke brief kan de bal aan het rollen brengen. Als de OR zijn bestuurder houdt aan goed werkgeverschap, dan mag hij zijn achterban aanspreken op goed werknemerschap. En assertief gedrag is daar onderdeel van.

Drie tips om mee af te sluiten

Doe als OR niks wat het personeel zelf beter kan
Wees als OR net zo kritisch naar je achterban als naar je bestuurder
Pak een vraag uit de achterban pas op nadat die eerst in het werkoverleg is besproken.

Geschreven door trainer/adviseur Camiel Schols