Is vierdaagse werkweek de norm?
De PvdA kwam met het voorstel de vierdaagse werkweek de norm te laten zijn, zodat er meer tijd komt voor meer balans in het gezin, voor elkaar en vrije tijd.
De opmerking van de vierdaagse werkweek is bedoeld als investering in de kwaliteit van de samenleving. Als homo economicus wellicht wel gelukt, maar niet gelukkig als mens, zo lees ik hun voorstel.
En hoe sympathiek het voorstel ook is, een vierdaagse werkweek is niet gelijk een investering in mens en samenleving. Werken wordt doorgaans als stressvol ervaren. En als “hoelang moet ik nog” bij steeds meer mensen boven komt drijven, los je dat niet op met alleen vier dagen werken. Dat vraagt om bewuste investeringen.
En de vraag die daar bij komt: waarom nu vier dagen werken (maximaal vier keer negen uur is het voorstel van de PvdA), maar óók langer werken voor m’n pensioen?
Een volgend probleem is dat met dit voorstel een gedeelte van de samenleving wordt bediend, maar voor de grote groep mensen die niet of in tijd beperkt meedoen in het betaalde arbeidsproces, geen of onvoldoende betekenis heeft.
De vierdaagse werkweek als instrument voor een betere samenleving roept dus nog wel wat vragen op. Maar een betere samenleving kan je niet op tegen zijn. Nu nog even formuleren hoe die eruit ziet!
De partners voor de betere samenleving zijn er al. Na het ‘’economisme’’ van Jesse Klaver en de waardendiscussie van CDA en Christenunie, komt dus de PvdA met de oproep om vier dagen per week te werken.
Meer kwaliteit in de samenleving, zo mag ik de bijdragen in de grond wel benoemen. Daarbij gaat het wel over de nórmen, die we aan elkaar willen opleggen, waaraan die kwalitatief goede samenleving moet voldoen. Daarover zou het gesprek met elkaar moeten gaan.
Ik benoem graag een paar discussiepunten: Wanneer pakken we echt fundamenteel het meedoen aan betaald werken aan? Nog steeds is de sociale zekerheid te veel synoniem voor uitkering. We hebben werk genoeg in Nederland, maar zetten mensen aan de kant omdat we niet durven omdenken, zodat forse klappen zijn te maken. Zonder dat blijft het oude ‘’vertrouwde’’ systeem bestaan.
Waarom kan je als je niet aan het arbeidsproces meedoet niet een ‘contract’ krijgen met een ‘opleidingsinstituut’. Waarom beginnen we niet met bijvoorbeeld de zestigplusser vier dagen te laten werken en voor iedere dag minder komt er een zestigplusser die aan de kant staat aan het werk? Over zo een “carrousel” heeft SBI Formaat flink ontwikkelde ideeën.
Wanneer durven we de organisatie aan te passen aan de mens, in plaats van al twee eeuwen te proberen de mens iedere keer aan te willen passen aan de organisatie?
Een betere samenleving begint bij beter denken. In dialoog met die samenleving. Met bonden en werkgevers, met bestuurders en ondernemingsraden, met politiek en SER, met maatschappelijke groeperingen en individuen. Na beter denken komt het durven doen, die verbeteringen opleveren voor de hele samenleving. Wellicht hebben we een zevendaagse denkweek nodig om dan breed gedragen op een vierdaagse werkweek uit te komen! Zodat we ook meer tijd hebben voor elkaar.
