Individueel niveau: werkstress zichtbaar en bespreekbaar?

Individueel niveau: is werkstress zichtbaar en bespreekbaar?

24 augustus 2020 / Gerlanda Dirksen

Het projectteam Werk en Privé balans SBI Formaat heeft in het kader van de week van de werkstress 2019 een scan ontwikkeld die november 2019 op de website van SBI Formaat is geplaatst. Gedurende die week hebben in totaal 308 personen de scan ingevuld waarvan 262 personen het onderdeel individueel niveau. De uitkomst daarvan is te zien in bovenstaand overzicht.

In het overzicht is het volgende te zien:

Mensen voelen zich duidelijk trots op hun werk en zijn verbonden met de ambities van hun organisatie. Ook weten zij goed waar ze kunnen vragen om hulp. (OMGEVING-ENERGIE)

Het is bekend dat beroepstrots belangrijk is. Mensen identificeren zich graag met hun werk en de zin ervan. Een goede match tussen mens en werk geeft energie en verhoogt de inzet. Opvallend is de hoge uitkomst van de binding met de ambities van de organisatie. In mijn werk hoor ik dikwijls een ander geluid. Mensen weten over het algemeen matig tot niet wat de bedrijfsambities zijn en waar de organisatie naar toe wil. En als er al ambities bekend zijn dan spreekt het mensen niet altijd tot de verbeelding en/of herkennen zij zich er niet in. Toch is het in onze huidige hectische tijd belangrijk dat medewerkers weten waar hun organisatie naar toe wil en daar ook bij betrokken zijn. Gelukkig is dat bij de respondenten grotendeels het geval. Maar zijn die ambities ook in lijn met de persoonlijke ambities? Ook is het fijn te zien dat mensen weten waar ze hulp kunnen vragen. Daarmee lijkt het alsof de hulpbronnen ook aanwezig zijn en goed zijn geregeld. Maar dat is de vraag! Het kennen van hulpbronnen is namelijk geen garantie dat mensen daar ook daadwerkelijk gebruik van kunnen, durven en mogen maken. Daarvoor is meer nodig zoals het hebben van regelruimte en ruggensteun in hun (werk)omgeving.

Een lager percentage zien we bij het kunnen inzetten van eigen kwaliteiten en het houden van aandacht en focus op het werk. (VAKMANSCHAP-ENERGIE)

Als mensen hun eigen kwaliteiten kunnen inzetten en als die ook in balans zijn met de uitdagingen in het werk ontstaat er energie, groei, aandacht en focus. Ook wel flow-zone genoemd (Mihaly Csikszentmihalyi).

Zijn de uitdagingen iets te hoog, dan ontstaat er spanning. Dit kan als positief ervaren worden. Mensen worden uitgedaagd en komen in de stretch-zone. Maar wanneer die zone te lang aanhoudt, kan dat ten koste gaan van de eigen energie en prestaties.

Worden de uitdagingen echt te hoog, dan ervaren we stress. In tegenstelling tot spanning is stress duidelijk negatief en kan leiden tot burn-out. Zijn de uitdagingen te laag dan ontstaat er een gevoel van routine wat kan doorslaan naar verveling. Te veel verveling kan leiden tot bore-out (apathie). De kunst is om een goede balans te vinden tussen kwaliteiten en uitdagingen in het werk. Wat daarbij helpt zijn bewustwording van eigen competenties en werkinhoud, blijvende ontwikkeling en volledige aandacht. Oprechte gesprekken hierover – in dialoogvorm – zijn van belang.

Een nog wat lager percentage zien we bij het krijgen van waardering en het op orde hebben van persoonlijke werk-privé balans (MOTIVATIE-ENERGIE)

Het krijgen van waardering is een teken van gezien worden, erkenning krijgen en ertoe doen. Oprechte waardering en andere eerlijke uitingen van positieve waardering dienen als motivatie en inspiratie voor medewerkers, en kunnen het zelfvertrouwen van mensen en de relatie met hen verbeteren en versterken. Ook hier geldt dat een goed contact met mensen in organisaties essentieel is.

Tenslotte zien we dat de helft van de respondenten het moeilijk vindt om met werkdruk en werkstress om te gaan (MOTIVATIE-ENERGIE)

Werkdruk en -stress is voor veel mensen een lastig onderwerp om te bespreken. Medewerkers zijn bang voor de reacties van collega’s en werkgever. Wellicht een bewijs van onkunde. Het wordt nog lastiger als de cultuur van druk, drukker, drukst de boventoon voert. Maar werkstress verminderen en voorkomen begint met het bespreekbaar (mogen) maken.

Enkele tips

Maak je werkstress bespreekbaar
Geef werkstress bewuste aandacht
Sta regelmatig stil bij de voortgang van je aanpak
Spreek je uit over werkstress en geef aan wat je nodig hebt
Experimenteer om werkstress te voorkomen of aan te pakken. Doe dit stapsgewijs en doelgericht
Creëer een werkomgeving passend bij wat je uitdaagt en aankan
Doe het samen en vraag steun van anderen!
Denk aan o.a. loopbaan-coaching, training Werk-Privé Balans, Mindfulness

Werkstress is niet alleen jouw zorg maar ook de zorg van je organisatie……