Blog

Blogreeks Professionele Communicatie – opkomen voor jezelf én je werkrelaties verbeteren. Door Juliette van de Mheen, gecertificeerd Thomas Gordon© Communicatietrainer. 

Een aantal veel voorkomende belemmeringen voor assertiviteit.

Herken je dit: het zit je niet helemaal lekker hoe er in je team, je project of in de OR wordt samengewerkt. Je denkt dat er dingen anders, effectiever kunnen maar je aarzelt om het in te brengen. Er zitten een paar overtuigende collega’s in het team. Die hebben veel ervaring. Als je al eens een idee inbrengt wordt het meteen van tafel geveegd: “Dat hebben we al geprobeerd, zo werkt dat niet bij ons.” Dan houd je je mond maar weer. Je bespreekt het met een collega, die zegt dat je ‘gewoon’ wat assertiever moet zijn. Ze heeft makkelijk praten. Dat lukt jou natuurlijk nooit!

Als dit je bekend voorkomt, dan is er zeker iets aan te doen. Je bent al op de goede weg, want je weet al wat je in wilt brengen. Je weet natuurlijk best dat jij je invloed sterk kan vergroten als je beter voor jezelf opkomt. Maar waarom doe je dat dan niet? Wellicht (h)erken je sommige van de volgende misverstanden en belemmeringen bij jezelf:

1. Je denkt dat assertief zijn een karaktereigenschap is
   Wat is assertiviteit? Om assertief te kunnen zijn is het van belang dat je weet wat assertiviteit is, hoe een assertief persoon denkt en wat een assertief persoon doet. Het woord assertiviteit komt van het Engelse woord ‘to assert’ en betekent ‘bevestigen’. Met assertief gedrag bevestig je naar jezelf, anderen en de omgeving wie je bent en wat je wilt. Assertief zijn betekent dat je anderen laat weten wat je doelen, prioriteiten, wensen en behoeften zijn. Een kenmerk van assertiviteit is dat je ook oog hebt voor de wensen en behoeften van anderen en dat je daar een goede balans in weet te vinden. Denken en doen zijn vaardigheden. Vaardigheden leer je door actief in de praktijk te oefenen. Assertief zijn kun je dus leren.
2. Je denkt niet assertief
   In bovenstaand voorbeeld denk je kennelijk dat mensen die langer in het team zitten het daarom beter weten dan jij. Een assertieve gedachten zou kunnen zijn: “Ik ben benieuwd waarom zij denken dat het niet lukt, maar ik wil ook graag kunnen vertellen waarom ik denk dat het wel lukt en het gevoel hebben dat er naar me geluisterd wordt.” Of “Ik ben nieuw in het team, misschien zie ik mogelijkheden die zij nog niet zien.” Op deze manier helpen je gedachten je om assertief gedrag te vertonen. Je belemmerende gedachten opsporen en vervangen door helpende gedachten helpt om assertiever te zijn.
3. Je zegt wel assertieve dingen maar je gedrag is daarmee in tegenspraak
   In bovenstaand voorbeeld heb je je idee ingebracht, maar weet je precies hoe je dat deed? Misschien sprak je aarzelend, en keek je een beetje weg? Op het moment dat je tegenspraak kreeg, hield je in ieder geval je mond en kwam je niet op je opmerking terug. Of zat je rechtop en stevig? Sprak je duidelijk en krachtig en keek je de mensen vol zelfvertrouwen en met overtuiging aan? Nam je de opmerking van de ander serieus en bracht je daarna jouw idee opnieuw in? Het effect van deze twee manieren van inbrengen is natuurlijk totaal verschillend. De plek waar je zit, de manier waarop je praat en formuleert, terugkomen op wat je hebt ingebracht. Als je nog niet overtuigd bent door de argumenten van de ander, zijn dit allemaal hulpmiddelen om invloed te krijgen. Hoe ga jij hier in de praktijk mee om? Hoe kom je over op een ander? Ben je je daarvan wel bewust?
4. Je verwart assertief zijn met “Ik heb gelijk”
   Het kan ook zijn dat je juist te goed voor jezelf opkomt. In bovenstaande situatie zou je dan iets kunnen hebben gezegd als: “Ja jongens, dat kan wel zo zijn dat jullie dat eerder hebben geprobeerd. Maar dan hebben jullie het vast niet goed gedaan, in moderne organisaties lukt het wel.” Je voelt al aan waar het hier verkeerd gaat: ken jij echt de omstandigheden en de reden waarom het hier niet is gelukt? Ben je daar voldoende nieuwsgierig naar? Op deze manier zie je alleen je eigen beeld van de werkelijkheid en wals je over de kennis, ervaring en inzichten van anderen heen.

Manier van reageren

Niet assertief (sub assertief, passief)	Agressief	Assertief

Bovenstaande belemmeringen en vaardigheden in denken en doen komen aan de orde in de leergang Professionele Communicatie van SBI Formaat. Je leert na te denken over wat je wilt in je werk en in je werkrelaties met collega’s, manager, in je team, de OR of in projectgroepen. Je leert hoe je je zo kan uitspreken dat de kans dat er iets met je ideeën wordt gedaan groot is. En je leert om te gaan met het verzet dat je oproept door je uit te spreken. Het resultaat van deze manier van communiceren is dat jij meer tot je recht komt in je werk, dat je een effectievere bijdrage kan leveren aan het team en dat je werkrelaties en samenwerking verbetert.

Lees de volgende blog in de Professionele Communicatie blogserie: Help, ik krijg een weerwoord!