Blog

Op donderdag 29 november 2023 heeft het tv-programma Nieuwsuur een item uitgezonden over grensoverschrijdend gedrag in ziekenhuizen. Helaas komt dit nog steeds te vaak voor, ondanks vele goede bedoelingen om het terug te dringen.

Laten we het in 2024 eens echt op de agenda zetten

Als trainer/adviseur Arbeid & Gezondheid geef ik regelmatig trainingen aan OR/VGWM-commissies in ziekenhuizen. Hierbij gaat de eerste aandacht uit naar preventie, het terugdringen van risico’s van medewerkers op basis van bestaande structuren waarbij de risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E) en het bijbehorende plan van aanpak de basis vormt. In een goede RI&E worden naast de risico’s op het gebied van veiligheid en gezondheid, ook de risico’s op het gebied van psychosociale arbeidsbelasting (PSA) diepgaand in kaart gebracht. Hieronder vallen de risico’s op het gebied van werkdruk en ongewenst gedrag. Wat me opvalt is dat hier nog veel te winnen is. Vaak blijft het bij het aanstellen van vertrouwenspersonen en het opstellen van een klachtenregeling ongewenst gedrag, maar het voorkomen van ongewenst gedrag vraagt om meer.

Wil je aan de slag met de psychosociale arbeidsbelasting binnen jouw organisatie? Meld je dan nu aan voor de training ‘OR en psychosociale arbeidsbelasting’ >>

Het voorkomen van ongewenst gedrag vraagt meer

Met als eerste commitment vanuit de Raad van de Bestuur. Ongewenst gedrag wordt nooit getolereerd, ook niet wanneer het gaat om cruciale personen binnen de organisatie. En, leg de focus op preventie. Breng met een verdiepende RI&E-PSA in kaart waar de risico’s in je organisatie zitten en pak die aan voordat het echt mis gaat.

Ook de OR kan hierin een belangrijke rol spelen, want regelingen op het gebied van arbeidsomstandigheden vallen onder het instemmingsrecht van de OR. De kwaliteit van een RI&E, inclusief de uitvoering van een verdiepende RI&E PSA, is dus mede afhankelijk van hoe de OR hier aandacht voor vraagt. Dit geldt ook voor de maatregelen die genomen gaan worden en zijn opgenomen in het plan van aanpak van de RI&E.

Daarnaast zijn er ook andere mogelijkheden. Denk bijvoorbeeld aan de WOR (wet op de ondernemingsraden) die de OR een aantal handvatten geeft:

• Het WOR artikel 24-overleg, waarin je het thema gaat bespreken met RvB en Raad van Toezicht of RvC. Wat voor organisatie willen we zijn?
• De zorgtaak van de OR volgens artikel 28 om zaken die men hoort en ondervindt op de werkvloer te signaleren en aan te kaarten als hierin iets niet pluis is.
• Instemmingsrecht artikel 27 op opleidingsplannen, waarin bijv. aandacht voor het leren en ontwikkelen van assertief, weerbaar gedrag.

Naast de wettelijke rol kan de OR natuurlijk ook het gesprek initiëren over dit onderwerp. Natuurlijk het liefst met steun van de top van de organisatie: bijv. in de eigen teams, gesprekken bij het koffieapparaat, in een achterbanbijeenkomst of met de bestuurder als initiatiefvoorstel. In hoeverre speelt dit in onze organisatie, hoe heb jij hiermee te maken (gehad), wat heb jij gemerkt als omstander(s) en wat te doen?

Criteria voor gewenste omgangsvormen

Hoe mooi zou het zijn als de OR samen met bestuurder en collega’s uit de organisatie criteria vaststelt waaraan gewenste omgangsvormen voldoen. Welke waarden en normen vinden wij belangrijk in onze organisatie en hoe willen we daarmee omgaan, wat is daarvoor nodig? Dit zou ook samen met vertrouwenspersonen, preventiemedewerkers, klachtencommissies kunnen. En hoe dit te stimuleren met elkaar. Het kan speerpunt worden voor het strategische beleid van de organisatie en als werkplan van de OR zelf.

Carolina Verspuij, trainer/adviseur expertiseteam Arbeid & Gezondheid SBI Formaat