Blog

Ik ben vertrouwenspersoon bij een aantal organisaties. Een van de organisaties zegt letterlijk: “gedoe moet op tafel. Lukt dat niet met je collega(‘s) en/of leidinggevende, dan hebben wij daarvoor een vertrouwenspersoon”.

Merk ik dat? Ik weet het niet. Je gaat niet zomaar naar de vertrouwenspersoon. Toch vind ik het een mooie uitspraak. Het is niet verstandig om het gedoe te laten eindigen in veel ellende. Helaas zie ik dat soms gebeuren. Daar kun je goed ziek van worden. Tijdig aan de bel trekken, is belangrijk. Erover praten, bijvoorbeeld met de vertrouwenspersoon, kan helpen. De medewerker krijgt een luisterend oor, bevestiging. Soms werkt dat voldoende helend, geeft het de medewerker bevestiging of voldoende houvast om zelf het gesprek aan te gaan. Vaak is meer nodig. De vertrouwenspersoon kijkt samen met de medewerker welke stappen de medewerker kan nemen. De medewerker bepaalt uiteraard zelf, de vertrouwenspersoon kan helpen bij eventuele vervolgstappen en bijvoorbeeld bij een gesprek aanwezig zijn.

Nu staat de media bol van situaties van ongewenst en buitensporig gedrag bij overheidsdiensten, in de cultuursector, in de sportsector, etc. Waar niet?  Ik schrik er van. Hoeveel schade brengt dit met zich mee voor de personen in kwestie en ook voor de hele sociale omgeving? Hoe zorgen we dat slachtoffers tijdig aan de bel trekken? Of nog beter: hoe voorkomen we dat dat niet nodig is. Ik denk ook hier dat de vertrouwenspersoon goed werk kan doen. Maar niet alleen de vertrouwenspersoon. Iedereen heeft een rol: omstanders, collega’s, leidinggevenden, de top van het bedrijf, de OR. Voorbeeldgedrag is belangrijk. Interventies op het moment van het ongewenste gedrag zijn vaak het meest effectief. Maar hoe doe je dat zorgvuldig en respectvol? Wat doe je als leidinggevende als je het niet ziet en het alleen van horen zeggen hebt? En wat als het dreigt te escaleren?

Ook is een leidinggevende vaak zelf onderdeel of zelfs aanstichter van pestgedrag. Hoe moet het dan? Veel vragen. Er zijn veel tools die helpen het gesprek te gaan. Ik noem als voorbeeld de Roadmap Aanpak Pesten voor Ondernemingsraden en de KoersKaart Ongewenstgedrag, waaraan ik zelf heb meegewerkt. Kijk wat passend is en ga ook gewoon doen. Een veilig werkklimaat is erg belangrijk. Daarbij hoort dat je ongewenst gedrag tijdig bespreekbaar kan maken. Dat vergt moed en is niet makkelijk. Maar oefenen baart kunst. Blijf dus oefenen, onderhouden en help elkaar. Iedereen heeft een rol en moet beseffen hoe groots de impact kan zijn van ongewenst gedrag.

Ben je nieuw als vertrouwenspersoon of in de klachtencommissie? En wil je een goede basis leggen voor deze functie? Klik dan hier. Hoe werken jullie aan het integriteitsbeleid en -bewustzijn binnen je eigen organisatie? Wil je weten wat je preventief kan doen, kijk dan op deze pagina.

Nicole Pikkemaat, trainer/adviseur Arbeid & Gezondheid en gecertificeerd vertrouwenspersoon.