Blog

SBI formaat is de partner op het gebied van de medezeggenschap in Nederland en Europa…. We trainen, coachen, adviseren en begeleiden op professionele wijze heel veel ondernemingsraden. Naast de medezeggenschap zien we heel veel vormen van participatie van werknemers ontstaan. Dat is een goede zaak.

Meedoen en meedenken daar groeit de medewerker van en als de medewerker groeit, groeit de organisatie ook. Kortom; er is zo veel meer dan alleen medezeggenschap. Ook voor andere vormen van participatie kan je bij SBI formaat terecht.

Een bijzonder vorm van participatie is die van de werknemer als aandeelhouder. De SNPI is hierin gespecialiseerd en biedt ondersteuning bij vraagstukken omtrent dit onderwerp. Omdat wij kennispartner zijn, plaatsen we graag gastcolumns. In dit geval die van Pascale Nieuwland, Directeur van SNPI.

Samen met SNPI organiseren wij op 11 oktober 2017 een bijeenkomst over het thema “Iedereen Aandeelhouder” op ons Landgoed Zonheuvel in Doorn. Lees hier meer over het event.

Veel lees plezier!

Trend: Samen participeren

De term participatiesamenleving kennen we al een tijdje uit de politiek en uit de mond van de overheid die burgers wil aanspreken op hun verantwoordelijkheid. In bedrijven zien we een meer organische beweging naar participatie waarbij ook van medewerkers een actieve, duurzame bijdrage wordt verwacht. We zetten de trends op een rij en zoomen extra in op jonge bedrijven. Hoe geven zij vorm aan de groeiende participatie van medewerkers? Zien we dat terug in bijvoorbeeld de gekozen organisatievorm en formele participatie? 

Er wordt steeds meer van medewerkers gevraagd in deze tijd. Ongeacht opleiding wordt van hen gevraagd flexibel en innovatief te zijn, naast kwaliteit en snelheid. Medewerkers wordt gevraagd om kennis, kunde, passie en grote betrokkenheid in te zetten. In het collectieve overleg staan duurzame inzetbaarheid, zelfsturende teams en een leven lang leren hoog op de agenda’s. Maar wat gebeurt er binnen de bedrijven zelf? Wat betekent dit voor de formele rol en positie van medewerkers binnen het bedrijf? Laten we eerst eens even kijken wat de trends zijn aan de kant van de werkenden (medewerkers en ook ondernemers).

De jongste generatie: Millennials
Er zijn veel studies die zeggen dat jonge mensen, millennials (geb. 1979-1993) anders in het leven staan. Jongere generaties zijn opgegroeid met groepswerk en social media. Ze zijn gewend aan het samen vinden van oplossingen en hechten niet aan het strikt en formeel verdelen van taken en verantwoordelijkheden. Zij zoeken uit hoe ze toegang krijgen tot middelen – een auto, een baan, een bedrijf als ze dat oprichten – om hun doel te bereiken en lijken het minder belangrijk te vinden om te bezitten. Tegelijk zien we ook dat de twintigers van nu op veel terreinen de dupe zijn geworden van de recessie. Ze werken erg vaak op basis van flexibele contracten, verdienen minder en hebben het moeilijker om een huis te vinden. Ook al brengen jonge mensen wellicht andere voorkeuren met zich mee over hoe samen te werken, ook voor hen is enige vorm van financiële zekerheid natuurlijk fijn, zodat je in ieder geval over de mogelijkheid kan beschikken ooit een huis te kunnen kopen wanneer je dit wilt. 

Zzp-effect en thuiswerken
Sinds de opkomst van de zzp’ers is bekend – uit onderzoek – dat de mensen die zelf hebben gekozen voor een zzp-bestaan gemotiveerd zijn door de wens meer regie te hebben over hoe ze hun werk doen, wat ze doen en met welke kwaliteit. Daarnaast speelt mee dat ze zo zelf de ideale balans kunnen zoeken tussen werk en privéleven. Intussen is het bij veel bedrijven heel gewoon dat ook de vaste medewerkers een deel van de week thuis werken en dat mensen zelf bepalen hoe en wanneer ze hun werk uitvoeren. Ook traditionele, formeel georganiseerde bedrijven gaan over naar meten van prestaties op resultaat en uitkomst en het management verschuift naar faciliteren en helpen problemen op te lossen. Om jezelf voortdurend te kunnen ontwikkelen en duurzaam inzetbaar te blijven is behalve kennis ook het opbouwen en onderhouden van stevige netwerken nodig. Niet alleen zzp’ers weten elkaar te vinden door organisaties heen en wisselen in netwerken, kennis en informatie uit, dat geldt ook voor veel medewerkers. Intussen geldt met name voor de zzp’ers dat een deel zeker succesvol is in het realiseren van inkomen en zekerheid en gezien kan worden als geslaagde ondernemer, maar een deel dat niet altijd voldoende weet te realiseren.

Jonge bedrijven
De vraag is nu of er door deze trends iets verandert in bedrijven en met name in de vorm. Zien we andere, nieuwe formele vormen van participatie? Om hier een antwoord op te vinden, zoomen we in op jonge bedrijven. Zij zijn opgericht en gevormd in het nu en zullen het meest duidelijk laten zien welke organisatievorm en aanpak het best past bij deze trends.

Ondernemers met zelfinzicht
We zagen tot de jaren negentig veel bedrijven met één baas en meerdere werknemers. Er was slechts één aandeelhouder, meestal echt kapitalistisch ingesteld. Dat soort oprichters is inmiddels een grote zeldzaamheid geworden. Start-ups worden nu steeds vaker gestart door een groep oprichters. Zij zien de samenwerking als een goede en leuke manier om hun doelen te realiseren. Ze zoeken naar leren van elkaar, delen van verantwoordelijkheden en ervaringen. Ook hebben oprichters van bedrijven vaak al oog voor de mogelijke wens om hun bedrijf op termijn weer meer los te laten. Ondernemers hebben steeds vaker in een vroeg stadium zelfinzicht: ben ik een pionier, of juist iemand die een klein idee tot een groot en langdurig succes wil maken? 

Kernwaarden delen
Bij de nieuwe generatie zijn kernwaarden belangrijk onderdeel van hun dagelijks leven en De P van people, naast die van planet en profit is steeds belangrijker geworden in maatschappelijk verantwoord ondernemen. Daarbij gaat het niet alleen meer om het vermijden van misstanden, zoals kinderarbeid, maar ook om het ontwikkelen van mensen, eigen regie en duurzaam inzetbaar blijven.

Ondernemende medewerkers
Grootaandeelhouders/ondernemers vinden het steeds meer vanzelfsprekend dat hun medewerkers hun talent creatief inzetten en meedenken en niet alleen maar afwachten en afhankelijk blijven. Ze zoeken naar een vorm van samenwerken als gelijken met de medewerkers. Ze zoeken naar organisatievormen die daarbij passen en medewerkers uitnodigen en belonen voor inzet, zelfstandigheid, ondernemerschap, ontwikkelen van innovatief vermogen et cetera en hebben interesse in managementvormen als cyaan organiseren en sociocratie.

Op zoek naar de juiste rechtsvorm
Als we kijken naar de wet- en regelgeving verandert er soms veel, denk aan de wet werk en zekerheid, maar aan de andere kant ook weinig. Qua manieren van organiseren zijn er voor bedrijven alleen traditionele smaken BV, NV, Eenmanszaak, VOF, coöperatie en maatschap. Bij modern organiseren, zien we dat partijen zoeken naar een mengvorm van verantwoordelijkheden, financiële rechten en het hebben van inspraak. Vaak lijkt de coöperatie een goede keuze, en deze vorm van ondernemen is helemaal terug van weggeweest. Het principe van one man one vote spreekt jonge mensen erg aan. Ook is deze samenwerkingsvorm erg geschikt voor zzp’ers die willen samenwerken.  In het buitenland ziet men deze vorm ook als een echte vorm van financieel participeren. In Spanje is de coöperatie de meest gebruikte ondernemingsvorm die er is en zijn voorbeelden als Mondragon prachtige voorbeelden van financiële participatie. 

Toch zien we dat een coöperatie niet altijd voldoet aan alle wensen. Bedrijven hebben vaak verschillende stakeholders in een onderneming en dan is een coöperatieve vorm niet altijd even geschikt. Dat doet veel jonge bedrijven besluiten om toch voor een gewone bv te gaan, maar deze wel anders te organiseren. 

Financiële participatie
Bij deze bedrijven zie je dat op die momenten financiële participatie ter sprake gaat komen en aandeelhouderschap van medewerkers een natuurlijke vervolgstap wordt. Zo komen ze dan ook bij SNPI terecht. Deze bedrijven zijn vaak uitermate plat georganiseerd en zoeken naar vormen van participeren waarbij de medewerkers iets terug krijgen voor hun inzet. Winstdeling is dan vaak een eerste stap, maar als goede medewerkers schaars zijn of er speelt bedrijfsoverdracht, dan komt men al snel bij aandeelhouderschap uit.

Hoe ziet samen ondernemen er dan uit?
Kortom, we zien steeds meer werkgevers die zoeken naar een relatie met hun medewerkers waarin zij het ondernemerschap kunnen delen (of en risico’s  en voordelen). Wanneer ze daarbij denken aan het delen van eigenaarschap en aandelen komen ze bij SNPI terecht. 

Onze vraag, is of ondernemers de trends die we hierboven hebben geschetst en die leiden tot bedrijfsvoering en management op basis van samenwerken en gedeeld ondernemerschap, ook vaker uitwerken naar meer formele vormen van participatie en welke vormen zij dan kiezen. Zien we bij deze bedrijven meer medewerkers in de raad van commissarissen of in de aandeelhoudersvergadering? Of ziet dat er heel anders uit. Hoe geven de ondernemers van nu vorm aan het samen ondernemen en wat vinden hun medewerkers daarin belangrijk?

SNPI heeft  een klein onderzoek opgezet om de trends in organiseren en in kaart te brengen en ook te peilen wat de medewerkers van nu belangrijk vinden. Dit onderzoek zal worden gepresenteerd op de trainingsdag “Iedereen Aandeelhouder” , een initiatief van SNPI in samenwerking met SBI Formaat. De dag is gepland op woensdag 11 oktober 2017.

SNPI
Pascale Nieuwland
Website SNPI

SNPI – “Iedereen Aandeelhouder”
Op 11 oktober organiseren wij (SNPI), in samenwerking met SBI Formaat, een feestelijke trainingsdag voor medewerkers met aandelen in het bedrijf waar zij werken, of geïnteresseerden hierin. Voor meer informatie over dit evenement, kijkt u op deze link.

Bovendien hebben wij een trendonderzoek uitgezet, omdat wij benieuwd zijn wat de moderne medewerker in 2017 zoekt in zijn werk en in het bedrijf waar hij werkt. Er worden namelijk veel onderzoeken en artikelen gepubliceerd vol met aannames over “millennials” en hoe zij de arbeidsmarkt veranderen. Wij vroegen ons af of wij het soort trends waarover deze artikelen spreken, zoals flexibilisering en verschillen tussen generaties ook tegenkomen onder de dwarsdoorsnede van Nederlandse werknemers waar wij mee in contact staan. Daarom willen wij u graag vragen om het onderzoek in te vullen.

Wanneer u dit onderzoek invult wordt u bovendien beloond met 25 euro korting op de prijs van het evenement als u nog geen deelnemer bent aan het platform. Bovendien worden 50 uitgaven van ons handboek Iedereen Aandeelhouder verloot onder de deelnemers. De resultaten van dit onderzoek zullen gepubliceerd worden op 11 oktober tijdens onze trainingsdag “Iedereen Aandeelhouder” op landgoed Zonheuvel te Doorn.