Blog

Een heerlijk veelzijdig thema waarin het gaat over verantwoordelijkheid pakken en stilstaan bij en meebewegen met omstandigheden, nu en in de toekomst. Dat is duurzame inzetbaarheid voor mij. Het gaat over fysieke en mentale gezondheid, groeien en vakmanschap. Over energie hebben en plezier ervaren. Niet alleen in je werk, maar in je gehele leven. In het gesprek over duurzame inzetbaarheid leg ik graag de focus op de mens zelf en geloof erin dat duurzaam inzetbaar zijn van binnenuit komt.

Wanneer je als organisatie aan de slag wil met duurzame inzetbaarheid, dan houdt dit vaak een cultuurverandering in. Het vraagt niet alleen om een visie, doelstellingen en integraal HR- en Arbobeleid, maar ook om samenwerking tussen directie, MT, leidinggevenden en medewerkers. Het thema is onlosmakelijk verbonden met medezeggenschap. Hoe beter de dialoog tussen alle lagen binnen een organisatie wordt gevoerd, des te beter mensen nu en in de toekomst inzetbaar zijn en zo bijdragen aan een succesvolle organisatie. Win-Win! Voor ieder individu, iedere organisatie en de maatschappij.

In mijn trainingen merk ik dat sommige organisaties al wel beleid hebben, maar dat het resultaat uitblijft. “We bieden van alles aan, maar men maakt er geen gebruik van”, hoor ik dan ook regelmatig. Dit komt soms doordat regelingen onvoldoende aansluiten bij de behoeften van de medewerkers, of doordat ze onsamenhangend zijn en er ad hoc wordt gehandeld. Maar waar naar mijn mening echt nog de grootste winst is te behalen: de betrokkenheid en bewustwording van de werknemers, de mensen zelf. Duurzaam inzetbaar willen en kunnen zijn en er de noodzaak van inzien. Zelf de drijvende kracht zijn achter duurzame inzetbaarheid, daar ligt volgens mij de sleutel tot succes.

Als mens is het naar mijn mening je uitdaging om verantwoordelijkheid te nemen voor jezelf en je af te vragen: hoe staat het met mijn persoonlijke ontwikkeling, vakkennis, energie en plezier? Kan ik mijn werk zo nog jaren blijven doen? Loop ik op mijn tenen of zit ik in een sleur? Hoe verandert mijn werkveld? Wat zijn überhaupt mijn ambities in het leven en welke waarden vind ik belangrijk? Doe ik dan wel de juiste dingen? Zit ik dan nog wel op de goede werkplek?
Ook het kennen van de eigen grenzen en ze aan kunnen geven is een belangrijke factor. Ik zie veel mensen die  graag goed voor anderen en de organisatie willen zorgen, maar daarbij zichzelf vergeten. Terwijl je pas goed voor een ander kan zorgen, als je goed voor jezelf hebt gezorgd. Eigen zuurstofmasker eerst…
Daarnaast speelt ook mee dat we vanuit het verleden gewend zijn om de werkgever voor ons te laten zorgen en af te wachten. Die cultuur zit nog in veel organisaties verweven. En wat je gewend bent verander je niet zomaar. We zijn nu echter terecht gekomen in een participatiemaatschappij en de nieuwe arbeidsmarktgeneratie vindt het veel logischer om die eigen verantwoordelijkheid te pakken. Toch is alsnog niet iedereen even goed in het krijgen van overzicht en inspelen op ontwikkelingen. En iedereen heeft zijn blinde vlekken. Dit alles vraagt om bewustwording, zelfreflectie en het doorbreken van gewoontes. Het vragen om en krijgen van hulp, een spiegel, feedback en steun is hierbij essentieel.

En daar komt dan toch ook deels de rol van werkgevers in zicht. Deze pakken hun rol door te faciliteren en te ondersteunen. Door te zorgen voor veilige en gezonde werkomstandigheden, lange termijn visie en richting. Werkgevers halen het beste in mensen naar boven door hun talenten, kennis en ervaring te herkennen, op waarde te schatten en op de juiste plaats in te zetten. Ze zouden meer mogen openstaan voor samenspel. Niet top-down bedenken wat goed is voor de organisatie en de mensen, maar de hele organisatie betrekken bij het in de gaten houden van de stip op de horizon, het grote plaatje, en bijsturen waar nodig.

In het verlengde hiervan spelen leidinggevenden ook een belangrijke rol in de bewustwording en het betrekken, begeleiden, spiegelen en faciliteren van teams. Het kennen van de drijfveren, omstandigheden, behoeften, kennis, talenten en valkuilen van hun mensen. Hierop kunnen inspelen en prikkelende en inspirerende vragen durven stellen.
Om dit te kunnen doen hebben leidinggevenden ook zelf de juiste kennis, vaardigheden en drijfveren nodig. Ook zij hebben zichzelf af te vragen: ben ik hier de juiste persoon voor, nu, en in de toekomst? Het zijn tenslotte ook gewoon weer individuen, net als directies en MT’s, die verantwoordelijkheid hebben voor de eigen duurzame inzetbaarheid. En zo zijn we weer terug bij de mens, waar alles bij begint.

Geschreven door Lyan Rietveld, trainer/adviseur bij SBI Formaat.