Blog

Volgende week start de week van de werkstress. Werkstress is helaas van alle weken. Daarom deze week een blog over de rol van de medezeggenschap bij werkstress in de organisatie.

Drukdrukdruk… Dat hoor je regelmatig als antwoord op de vraag aan een collega hoe het met hem of haar gaat. En gelukkig vinden de meeste mensen het fijn om gezond druk te zijn. Met veel werk omhanden vliegt een werkdag voorbij en heb je na zo’n dag het gevoel dat je zinnig en productief bezig bent geweest. Maar het kan ook té druk zijn. Uit onderzoek van TNO blijkt dat bijna een miljoen werkenden jaarlijks het risico lopen op psychische en gezondheidsklachten als gevolg van stress op het werk. Niet voor niets staan werkstress en burn-out risico daarmee hoog op de agenda van menig bestuurder.

In de meeste organisaties is het al jarenlang goed gebruik om een vinger aan de pols te houden rond dit thema door middel van het uitvoeren van periodiek onderzoek naar het welbevinden van medewerkers. In veel medewerkertevredenheidsonderzoeken wordt expliciet aandacht besteed aan werkdruk, werkstress en de gevolgen daarvan. In maar een beperkt deel van deze onderzoeken wordt echter verder gekeken naar oorzaken en lijkt de remedie in het verlagen van werkdruk te liggen bij het aannemen van meer mensen. En dat blijkt in de praktijk meestal dan weer niet (financieel) haalbaar.

Er zijn echter meer knoppen om aan te draaien als we de gevolgen van (te) hoge werkdruk willen verminderen. Zo is er vaak winst te halen in de ruimte die medewerkers zelf hebben om hun werk in te delen. Verder is een belangrijke buffer, of rem op de gevolgen van werkdruk, de steun van collega’s en leidinggevenden. Om goed in te kunnen schatten of dat in uw organisatie ook het mogelijk recept voor het verminderen van klachten is zult u daar onderzoek naar moeten doen en toezicht moeten houden op het naleven van aanbevelingen en conclusies die voortvloeien uit dat onderzoek.

Ruimte voor inbreng in het onderzoek

Menig ondernemingsraad wordt gevraagd aan de vooravond van de uitvoering van een nieuw medewerkertevredenheidsonderzoek of men nog vragen wil toevoegen. Dáár is de eerste ruimte die u kunt nemen om bovengenoemde aspecten mee te laten nemen in het onderzoek. In de praktijk komt het ook nogal eens voor dat een ondernemingsraad klakkeloos instemt met het voorstel dat er ligt. Er is immers een benchmark, er ligt al eerder onderzoek en er moet wel vergeleken kunnen worden. En als de resultaten van het onderzoek dan bekend worden laat de ondernemingsraad zich adviseren en spoort de bestuurder en HR dan aan om er werk van te maken tot aan het volgende onderzoek.

Een ondernemingsraad heeft echter vanuit haar zorgtaak meer te doen. Als blijkt uit (eerder) onderzoek dat er zaken voor verbetering vatbaar zijn op het gebied van werkdruk en de gevolgen daarvan dan is de ondernemingsraad er mede voor verantwoordelijk om het plan van aanpak voor verbetering scherp te krijgen en toe te zien op het behalen van de doelen uit zo’n plan. Vanuit de verbinding met de werkvloer is de ondernemingsraad vaak beter in staat dan de bestuurder en HR om de onderzoeksresultaten te duiden én om te komen met voorstellen voor concrete verbetermaatregelen.

En ja, onderzoek doen is een vak dat enige kennis vraagt op het gebied van onderzoeksmethodologie en ervaring met analyse van onderzoeksresultaten. Uw organisatie huurt daar vaak een gespecialiseerd bureau voor in waarmee u mag veronderstellen dat het onderzoek betrouwbaar en valide wordt uitgevoerd en meestal is dat gelukkig ook het geval. Waar zo’n bureau vaak minder kennis van heeft is uw specifieke werksituatie. En om het onderzoeksinstrument op díe situatie toe te snijden is uw eigen expertise hoog nodig. Ook voor het maken van een plan van aanpak naar aanleiding van de onderzoeksresultaten is nadrukkelijke kennis van de specifieke werksituatie benodigd. Die kennis heeft u vanuit de medezeggenschap vaak beter dan wie dan ook.

Waar we u naartoe willen hebben is dat u voortaan vanuit de medezeggenschap in het gehele proces van onderzoek tot uitvoering van maatregelen ook daadwerkelijk meepraat, adviseert en waar nodig uw instemmingsrecht laat gelden. Om dat goed te kunnen doen en om thuis te geraken in de vaak ingewikkelde materie van onderzoek doen en verbetertrajecten opzetten kunt u zich laten bijstaan door ervaren adviseurs van SBI Formaat. Wij beschikken over parate academische kennis én praktijkervaring met betrekking tot deze zaken. In een workshop van een dag komt u al een heel eind. U kunt ons verder inschakelen voor een second-opinion in een afgerond traject om daarmee ingrediënten voor een succesvoller vervolgtraject te verzamelen.

Week van de werkstress 16 tot en met 20 november

Medezeggenschap is mee-weten, meepraten, adviseren en soms wel of niet instemmen. Zodra u wetenschap heeft van een ongezonde situatie in uw organisatie ten aanzien van werkdruk en de vervelende gevolgen die dat kan hebben bent u moreel gezien medeverantwoordelijk voor het aanpakken daarvan; noblesse oblige… En formeel ligt dat besloten in uw zorgtaak die voortvloeit uit artikel 28 van de Wet op de Ondernemingsraden.

Volgende week: week van de werkstress! Tip: hou onze communicatiekanalen in de gaten.

Geschreven door Joost Oude Groen, trainer/adviseur SBI Formaat