Corona-schrik en medezeggenschap
Twee zaken vallen me op in de huidige coronacrisis:
- We benoemen onze schrik en emoties meer en
- In de medezeggenschap zoeken we opnieuw wanneer een kritische rol te pakken is.
Het is eerder een tijd om management en collega’s die de mouwen extra opstropen te bedanken (via vele applaus acties gebeurt dit ook), dan om luidruchtig te protesteren als de OR niet is gekend in een crisismaatregel. Een belangrijke vraag is dus wanneer de OR er goed aan doet van zich te laten horen, vanuit al zijn eigenwijsheid, en wanneer het tijd is voor stille steun, loyaliteit, liefde en vertrouwen. Verschillende artikelen op onze website gaan over de inhoudelijk vraag en daarom focus ik in deze blog op het omgaan met emoties.
Mijn eerste opmerking over emoties is: wat een winst dat ze er nu mogen zijn! Wij nuchtere Nederlanders schamperen weleens over mensen die “te emotioneel” zijn. Soms willen we de worsteling van een collega niet zien, omdat we dan ook onze eigen woelige emoties voelen. Opmerkingen als “wees geen watje”, “doe maar normaal”, of “vat het puur professioneel op” zijn vaak een oproep om niet te erkennen dat we schrikken, twijfelen en stress ervaren. Daarmee verdwijnen gevoelens niet, maar verliezen we wel wat ze ons precies te zeggen hebben. Dus is het winst dat we in deze coronacrisis massaal, al is het maar op Facebook, benoemen dat we ons kwetsbaar en onzeker voelen.
Een boude bewering waarmee je het van harte oneens mag zijn: Dat is precies wat George W. Bush oversloeg toen hij op de puinhopen van de Twin Towers klom en verklaarde “We’ll smoke them out of their holes”. Omdat hij niet volmondig erkende dat ook Amerika fundamenteel kwetsbaar is, werd het hem zwart voor de ogen en zette hij vervolgens direct in op vergelding. Vanuit een krampachtige weigering om eerst te schrikken en het niet te weten, koos hij voor spierballentaal op een moment dat rouw en verdriet wellicht authentieker en wijzer waren geweest.
Als we naar emoties luisteren, kunnen we ook horen wat ze zeggen. Vaak wil een stem alleen maar gehoord worden, als een dreinend kind dat even aandacht vraagt. Dan is erkenning genoeg: “dus je vindt het lastig je thuis te concentreren, met je kinderen om je heen?” Ook als we verder niets oplossen, kan zo’n bevestiging een zucht van verlichting brengen. Ik verbaas mezelf regelmatig over flinke faalangst en buikpijn, net voordat ik aan een nieuw project begin. Eenmaal aan de slag, verdwijnt die angst als sneeuw voor de zon. Achteraf kan ik me dan nauwelijks meer voorstellen dat ik ooit als een berg tegen die klus opzag. In al deze voorbeelden lost negatieve emotie op, niet door haar te overschreeuwen, maar juist door haar welkom te heten.
In andere gevallen ligt in ons gevoel een behoefte en vraag besloten. Bij “ik schrik van het nieuwe rooster, omdat ik donderdags mijn ouders bezoek” ligt het voor de hand om op zoek te gaan naar een oplossing die bedrijfs- en persoonlijk belang verenigt. Drama en gedoe lossen de problemen die ze aankaarten niet op, maar emotie is echt functioneel als we er goed naar luisteren. Soms proberen we een spreker te sussen omdat we niet willen dat een besluit wordt gekaapt door heftige emoties. Maar werkelijke aandacht blaast een wervel van ruis niet op tot een tornado, maar geeft haar de ruimte om te gaan liggen.
Na deze crisis zal veel terugkeren naar business as usual. Je gaat weer naar de kapper, struint weer over de markt en borrelt weer bij de overburen. Maar ik hoop ook dat we verfrissende lessen meenemen. Ik hoop dat we blijven voelen dat we verbonden en kwetsbaar zijn. Dat we gezonde, menselijke emoties hebben en dat die welkom en waardevol zijn. Dat alle mensen fundamenteel deugen, al dragen we elk onze portie verwarring. Dat je OR niet lacherig reageert als iemand weifelend opent met “ik weet het niet precies, maar waar ik me niet gerust bij voel is…” Wellicht kunnen we ons wereldbeeld omdenken en ontspannen in het inzicht dat we feitelijk altijd kwetsbaar zijn, allerlei zaken niet zeker weten en toch prima kunnen roeien met de riemen die we hebben.
Geschreven door Diederik Prakke, trainer/adviseur
Diederik draagt er graag aan bij dat ieders stem volledig uit de verf komt, maar helpt bestuurders en medezeggenschappers nog liever elkaar werkelijk te vinden.
Onze trainers schrijven zelfstandig blogs, deze zijn informatief en soms bedoeld om een dialoog te starten. Als u wilt reageren op de blog neem contact op met Diederik.
