Check je balans
DIT is het
Weet u nog wie de held van het Sinterklaas journaal 2014 was? Opa Piet! Toen de stoomboot onderweg naar Nederland dreigde te zinken gingen de pieten terug naar Spanje. Opa Piet werd vervolgens gevraagd om alle nieuwe hulppieten op te leiden. Hij was eigenlijk met pensioen maar deed dit project met veel energie en betrokkenheid. Mijn 4-jarige dochter weet nu dat ouderen een zinvolle bijdrage kunnen en willen leveren. Aan de beeldvorming voor de toekomst wordt hard gewerkt. Maar hoe is het met de beeldvorming in het hier en nu gesteld?
Want in hetzelfde Sinterklaasjournaal uitten de pieten hun bezorgdheid of Sinterklaas vanwege zijn leeftijd het allemaal nog zou kunnen bijbenen. Helaas een vraag die ook op de arbeidsmarkt steeds weer wordt gesteld; hoe om te gaan met oudere werknemers. Ja, de wereld verandert, zo ook Sinterklaas. 60 jaar geleden stond Sinterklaas er eigenlijk alleen voor. Er was wel een piet maar die was vooral bedoeld om kinderen angst aan te jagen. Nu zijn er meerdere pieten, die stuk voor stuk zowel lichamelijk als intellectueel een steeds oubolligere en hulpbehoevendere Sinterklaas de baas zijn. En dit verschil lijkt elk jaar duidelijker te worden want heeft Sinterklaas bijvoorbeeld wel verstand van de digitale wereld?
De gewenste competenties veranderen dus in de loop der tijd en het is daarom wenselijk dat werknemers zichzelf blijven ontwikkelen en werkgevers dit blijven faciliteren en stimuleren, ongeacht leeftijd. De realiteit laat echter elke keer weer zien dat weinig oudere werknemers gebruik maken van scholing en werkgevers ook weinig middelen beschikbaar stellen om het aantrekkelijk te maken voor oudere werknemers.
Net zoals het van cruciaal belang is om de kennis en kunde van een werknemer up-to-date te houden is de fysieke gesteldheid van de (oudere) werknemer van belang om topfit te zijn en blijven. Bijzonder hierin is dat de kalenderleeftijd eigenlijk een bijrol speelt als het gaat om ziektes en beperkingen die op oudere leeftijd voorkomen. Hoe het individu in eerdere fases werkte aan zijn/haar herstel is veel belangrijker dan die acht cijfers en twee streepjes. Waarom wordt bij een oudere werknemer die last heeft van zijn knie of heup gezegd dat het de ouderdom is terwijl hij geen last heeft van zijn andere knie of heup? En waarom hebben andere personen van dezelfde leeftijd ook niet dezelfde klachten?
Een goede werk-privé balans bevordert het herstel en ook hier zien we iets bijzonders. In toenemende mate treffen we ontziemaatregelen voor (jongere) werknemers (bijvoorbeeld de recente uitbreiding kraamverlof vaders). Deze maatregelen staan niet ter discussie en er zijn voor hen ontwikkel- en scholingsmogelijkheden te over. Daar tegenover staat dat naast de beperkte ontwikkelmogelijkheden voor oudere werknemers ook, vreemd genoeg, de ontziemaatregelen voor hen ter discussie staan terwijl wij juist van hen vragen langer door te werken en dus hun werk-privé balans opnieuw in te richten. Creëren we zo juist niet een probleem?
Naarmate we ouder worden, verschillen we steeds meer van elkaar. Deze verschillen maken ook dat de noodzakelijke voorzieningen voor een goed leven met de jaren veranderen en steeds individueler worden. Om de wendbaarheid en weerbaarheid van de werknemer in de organisatie en op de arbeidsmarkt intact te houden of toe te laten nemen is het nodig om te weten wat de werknemer nodig heeft. De werkgever dient te weten wat er gefaciliteerd moet worden en zal tegelijkertijd de werknemer moeten blijven stimuleren hierover na te denken. Het is niet een kwestie van DIY (do it yourself) werknemer. Nee, do it together werkt! DIT is het. Werknemer en werkgever blijven voortdurend met elkaar in dialoog. Waarbij scholing en training geen ruilmiddel is voor bestaande of nieuwe ontziemaatregelen.
Frodo de Valk, HR-consultant
