Bedrijfsarts, arbo-arts, arbo-verpleegkundige, inzetbaarheidsdeskundige …?
De verlengde armconstructie
Laatst kwam bij onze advieslijn de vraag binnen wat nu het verschil is tussen arbo-arts en bedrijfsarts. En zoals dat wel vaker gebeurt, kwam ik daarna de term arbo-arts te pas en te onpas tegen. In folders, op websites, in contracten met arbodiensten en in verzuimbeleid van verschillende bedrijven. Ook kwam ik andere deskundigen tegen die werk doen onder verantwoordelijkheid van de bedrijfsarts, bijvoorbeeld de inzetbaarheidsdeskundige, de arbo-verpleegkundige en de verzuim-assistent.
Uitzoekwerk leverde het volgende op: de bedrijfsarts is een arts die zich gespecialiseerd heeft op het gebied van arbeids-en bedrijfsgeneeskunde. De titel bedrijfsarts is wettelijk voorbehouden aan geregistreerde medisch deskundigen die speciaal zijn opgeleid op het gebied van arbeid en gezondheid. In de Arbowet is de bedrijfsarts een van de “kerndeskundigen” die de werkgever bijstaat in het kader van arbotaken (zie art.14 Arbowet) en hij moet een certificaat hebben waaruit zijn deskundigheid blijkt.
De bedrijfsarts kan zijn medische taken bij de verzuimbegeleiding/re-integratie overdragen aan anderen. Dit wordt ook wel de verlengde armconstructie genoemd. Delegeren kan niet zomaar. Het is voorbehouden aan bepaalde beroepsgroepen. De Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en Bedrijfsgeneeskundige (NVAB) geeft grofweg de volgende groepen aan: verpleegkundigen met art. 3 BIG-registratie en medisch geschoolde ‘generalisten’, niet medische geschoolde casebegeleiders (bijvoorbeeld bedrijfsmaatschappelijk werkers en arbeidsdeskundigen) en andere artsen (niet geregistreerde artsen). Bij de laatste groep past de term arbo-arts. De tem arbo-arts suggereert dat de arts verstand heeft van arbo gerelateerde zaken, maar dat hoeft niet zo te zijn. Een basis-arts (na zes jaar lange opleiding Geneeskunde en coschappen) kan zonder gerichte arbo-opleiding arbo-arts zijn. Het zegt alleen dat de arts bij een arbodienst werkt en mogelijk in opleiding is tot bedrijfsarts. De arbo-arts werkt dus onder supervisie van de bedrijfsarts.
Uit jurisprudentie en het standpunt van de NVAB blijkt verder een aantal voorwaarden. Ik noem er een aantal die ik erg belangrijk vind:
- de gedelegeerde is voldoende opgeleid en aantoonbaar bekwaam in de uitoefening van de taak;
- er is structureel persoonlijk overleg tussen de gedelegeerde en de bedrijfsarts;
- overleg, toetsing en overname van de gevalsbehandeling door de bedrijfsarts zijn altijd mogelijk;
- medewerkers zijn duidelijk ingelicht over het delegeren en de mogelijkheid om de bedrijfsarts te raadplegen.
De bedrijfsarts is en blijft altijd eindverantwoordelijk.
Wat kunt u als OR, HR of preventiemedewerker met deze kwestie? Het gaat er uiteindelijk om dat het preventie- en verzuimbeleid gezond en goed loopt. Dat de medewerker en de werkgever niet verstrikt raken in de verschillende rollen en dat de bedrijfsarts, arbo-arts of andere deskundige een goede verzuimbegeleiding biedt, uw werkomgeving kent en u kan voorzien van goede adviezen om verzuim te voorkomen. Ik heb bij een arbodienst gewerkt en weet uit eigen ervaring dat bedrijfsartsen erg verschillend zijn in stijl en aanpak. Het is goed om te kijken of de arts aansluit bij de cultuur en visie van uw bedrijf. De OR heeft veel invloed, instemmingsrecht (en soms zelfs overeenstemmingsrecht) bij de keuze van de arbodienstverlener en op de inhoud van het contract. Voor HR en de preventiemedewerker is een gesprek met de bedrijfsarts vaak gebruikelijk. Maar ook OR’s raad ik aan om te investeren in een goede samenwerking met de bedrijfsarts. Ga regelmatig in gesprek met uw bedrijfsarts. Of arbo-arts? Of nog beter: ga in gesprek met iedereen die een rol speelt in de verzuimbegeleiding. U heeft binnenkort een mooi aanknopingspunt: de wetswijziging Arbowet in juli 2017 die onder meer betrekking heeft op de rol van de bedrijfsarts.
Nicole Pikkemaat, trainer/adviseur bij SBI Formaat