Blog

Overleg over “de algemene gang van zaken” wordt, zowel door directies als door de medezeggenschap, wel eens afgedaan als soft en vaag gedoe. Dat is begrijpelijk: tijdens een Artikel 24-overleg worden er geen concrete (voorgenomen) besluiten besproken, maar worden trends geanalyseerd en dromen gedeeld.

Toch is artikel 24 cruciaal en niet alleen maar soft. SBI Formaat staat niet bekend (en wil niet bekend staan) als een organisatie die voortdurend aankaart wat je allemaal aan de rechter voor kunt leggen. Wel helpen we toezicht, bestuurders en ondernemingsraden om de bedoeling van de wet te begrijpen.

Artikel 24

De bedoeling van artikel 24 is dat de medezeggenschap vroeg en intensief meeleeft met wat er speelt, zodat een advies- of instemmingsaanvraag nooit uit de lucht komt vallen. De OR kan dan al in een vroeg stadium zorgen en wensen meegeven. De bestuurder kan deze OR-adviezen vervolgens meenemen in de besluitvorming vóórdat hij optie A in detail uitwerkt en alternatieven B en C verwerpt. De praktijk leert namelijk: als de bestuurder zijn plan A als voorgenomen besluit heeft voorgelegd, dan maken plan B en C in de regel weinig kans meer.

Dat laatste scenario frustreert bestuurders, toezicht en OR. De OR kan alleen nog wat punten en komma’s verschuiven. Mocht de OR met een alternatieve visie en aanpak komen, is het voor de ondernemer te laat. De OR voegt dus minimaal waarde toe en het betekent enkel tijdverlies. Als bestuurder stop je tijd, informatie en energie in de medezeggenschap, maar je voorgenomen besluit blijft substantieel ongewijzigd, of er komen creatieve flodders waar je helaas niets meer mee kunt.

Willen jullie proactief aan de slag met de OR en samen met de bestuurder goede besluiten nemen? Dat kan met de Navigatormethode.

In de praktijk

Artikel 24 zoekt het vroegtijdige gesprek, zodat de OR echt waardevol is. Dat is niet soft. Lid 1 van artikel 24 zegt dat de ondernemer mededelingen doet “over besluiten die hij in voorbereiding heeft” en dat “daarbij afspraken worden gemaakt wanneer en op welke wijze de OR in de besluitvorming wordt betrokken”. Bij een plotselinge en zogenaamd urgente adviesaanvraag kan de OR pareren: hoe lang is dit voornemen al in voorbereiding? Als dat geruime tijd is, kan de OR aankaarten dat artikel 24 is geschonden en alsnog het ‘algemene gang van zaken’-gesprek eisen. Ook als de bestuurder al in de startblokken staat om actie te ondernemen. In het uiterste geval kan de OR dit zelfs via de rechter opeisen.

Als er dus een voorgenomen besluit uit de lucht komt vallen, waarop de OR vriendelijk wordt verzocht morgen een positief advies te geven, ga dan niet (alleen) klagen dat de bestuurder de OR niet serieus neemt. Neem jezelf serieus en zoek samen de weg terug naar de bedoeling. Naar wezenlijke, positieve invloed. Wacht niet af, maar wees proactief en zet in op zinvolle, vroegtijdige gesprekken waar beide partijen en de onderneming echt beter van worden.

Dat is onze visie op waardevolle medezeggenschap: vroege samenwerking met open vizier als het kan, een kritische tegenstem als het moet.

Geschreven door Diederik Prakke, trainer/adviseur SBI Formaat