Blog

In mijn twee voorgaande blogs heb ik aandacht besteed aan de zorgtaak van de ondernemingsraad en aan voor de onderneming geldende voorschriften. We gaan nu kijken wat de zorgtaak inhoudt. De zorgtaak wordt ook wel de stimulerende taak van de OR genoemd. Artikel 28 spreekt over bevorderen. De ondernemingsraad bevordert, zoveel als in zijn vermogen ligt. Bevorderen kan heel verschillend worden opgevat. Bevorderen is niet afdwingen, dat is de taak van het bevoegd gezag. De OR kan wel stimuleren, promoten dat voor de onderneming geldende voorschriften worden nageleefd.

De OR kan een reactieve houding aannemen, waarbij gereageerd wordt op wat er gebeurt rondom de naleving van voorschriften. Dit kan een reactie zijn op een incident, een tekortkoming die is geconstateerd of op een plan om nieuwe regels in te voeren of bestaande regels aan te scherpen. Incidenten of tekortkomingen kunnen worden geconstateerd uit rapportages of meldingen. Denk aan verzuimrapportages of de registratie van (bijna) ongevallen.

De ondernemingsraad kan ook een (pro)actieve houding aannemen. Dit betekent meestal dat de OR uit eigen waarneming en naar aanleiding van signalen op de werkvloer dingen constateert die niet in overeenstemming zijn met de daarvoor geldende voorschriften. De OR kan deze dingen bespreekbaar maken in de verwachting dat de bestuurder zijn verantwoordelijkheid neemt. Een stap verder gaat de OR door ook met oplossingen te komen, aanbevelingen of advies om dingen te verbeteren.

Om succesvol uitvoering te geven aan bevorderen of stimuleren kan de OR gebruik maken van bevoegdheden. Deze bevoegdheden staan in de WOR, maar ook in de Arbowet. Denk het recht op informatie, overleg, waarbij informatie wordt uitgewisseld en natuurlijk het instemmingsrecht. Een bevoegdheid die getuigt van een pro-actieve houding van de OR en die veel respect kan afdwingen is het initiatiefrecht. De ondernemingsraad maakt een goed onderbouwd voorstel, gericht op verbetering. Een initiatiefvoorstel bevat bruikbare aanbevelingen, past in de context van de organisatie, is zoveel mogelijk gefundeerd op feiten en getuigt van kennis van zaken. De bestuurder dient na overleg met de OR gefundeerd te reageren op het voorstel. Dit is een mooie uitdaging voor de OR om invulling te geven aan de zorgtaak.

Als alle inspanning onvoldoende oplevert, dan zijn de grenzen van het vermogen van de OR bereikt. Dan kan de OR contact zoeken met de vakbond of met het bevoegd gezag, meestal de Inspectie SZW. Met name de laatste heeft bevoegdheden die verder gaan waar die van de OR ophouden. Deze stap is niet gemakkelijk, maar kan noodzakelijk zijn met het oog op naleving van voor de onderneming geldende voorschriften.

Alex Daems, trainer/adviseur SBI Formaat