Welke voordelen levert een fusie op?
“Bestuurders van ziekenhuizen gebruiken vaak het argument dat de fusie goed is voor patiënten omdat de kwaliteit van de zorg zou verbeteren. Dit zien we niet terug in de onderzoeksresultaten”. Dit schreef de bestuursvoorzitter Autoriteit Consument en Markt (ACM), naar aanleiding van een onderzoek bij 14 gefuseerde ziekenhuizen, in een bericht op de website van ACM begin september 2016. Het ACM geeft op basis van dit onderzoek drie aanbevelingen:
- Als ziekenhuizen een beroep doen op kwaliteitsvoordelen, zal ACM deze in haar fusiebeoordeling kritisch beoordelen. Voor ziekenhuizen betekent dit dat zij de verwachte kwaliteitsvoordelen in ieder geval concreet en specifiek moeten onderbouwen;
- De verdere ontwikkeling van eenduidige, toegankelijke en begrijpelijke kwaliteitsindicatoren blijft nodig en ACM zal zulke initiatieven ondersteunen;
- Ziekenhuizen zouden vaker andere, minder ingrijpende vormen van samenwerking moeten overwegen om de gewenste kwaliteitsvoordelen te bereiken.
Vaak worden in een fusievoorstel dat aan de ondernemingsraad ter advies wordt voorgelegd de voordelen van een fusie breed uitgemeten. Meestal worden de (financiële) risico’s vooraf goed in kaart gebracht, maar blijven de voordelen vaag en algemeen omschreven. Het is goed om daar kritisch naar te kijken en net als de ACM de bestuurder te vragen deze voordelen ‘concreet en specifiek te onderbouwen’, ook als geen toestemming van het ACM nodig is. Dit is van belang bij de afweging die vooraf gemaakt moet worden van de voor- en nadelen van een fusie, en levert ook een toetsingskader wat gebruikt kan worden voor evaluatie en bijstelling als de fusie doorgaat.
Els van der Valk, organisatieadviseur bij SBI Formaat
