De Arbowet en de rol van de medezeggenschap bij het voorkomen van beroepsziekten
De Arbowet schrijft voor dat de werkgever moet zorgen voor gezond en veilig werken. Hiervoor moet hij een beleid voeren dat gericht is op het voorkomen van risico’s. Risico’s op het werk kunnen allerlei nadelige gevolgen hebben voor de werknemer. Een van deze gevolgen is een beroepsziekte. Beroepsziekten als COPD kunnen ernstig belemmerend zijn voor het functioneren van de mens en de mens als werknemer. Beroepsziekten kunnen ook leiden tot de dood, zoals door de blootstelling aan gevaarlijke stoffen.
Wat zegt de Arbowet over beroepsziekten en wat is de rol van de medezeggenschap bij het voorkomen van beroepsziekten?
Wat is een beroepsziekte?
De term beroepsziekte is wettelijk bepaald. De arboregeling (artikel 1.11) spreekt van een beroepsziekte als een ziekte het gevolg is van ‘een belasting die in hoofdzaak het gevolg is van het werk of de werkomstandigheden‘. Het is aan de bedrijfsarts om vast te stellen of een aandoening die verband houdt met het werk daadwerkelijk een beroepsziekte is. Als dit is geconstateerd, dan is het ook weer de bedrijfsarts die dit centraal moet melden. Dit is niet vrijblijvend. Het niet melden van een beroepsziekte is strafbaar. Bovendien maakt het melden van beroepsziekten deel uit van het basiscontract met de bedrijfsarts of arbodienst.
Wettelijke voorschriften
Wettelijke voorschriften zijn belangrijk om beroepsziekten te voorkomen. Voorschriften die direct verband houden met het voorkomen van beroepsziekten zijn onder andere de verplichting die de werkgever heeft om een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) uit te voeren en om de werknemers een Periodiek Arbeidskundig Onderzoek (PAGO) of Preventief Medisch Onderzoek (PMO) aan te bieden. De wet geeft ook aan dat de werkgever zich daarbij moet laten bijstaan door deskundigen. De interne deskundige, de preventiemedewerker, zal zich daarbij actief inzetten door uitvoering te geven aan (wettelijke) preventietaken. De bedrijfsarts zal zich eveneens richten op preventie, bijvoorbeeld door het houden van een arbeidsomstandighedenspreekuur. Hij heeft een belangrijke adviserende taak om beroepsziekten te voorkomen. Tenslotte heeft ook de werknemer de verplichting om mee te werken aan het voorkomen van beroepsziekten. Zo moet hij meewerken aan voorlichting en onderricht, persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken en onderhouden en moet hij gevaarlijke situaties melden.
Rol ondernemingsraad
De ondernemingsraad heeft bij de naleving van deze voorschriften een stimulerende taak. Een taak brengt ook verantwoordelijkheden met zich mee. Stimuleren kan op allerlei manieren. Overleg met de werkgever (bestuurder) over aangelegenheden die het arbobeleid betreffen, zoals het voorkomen van beroepsziekten staat daarbij centraal. Samenwerking met en advies van preventiemedewerker en bedrijfsarts is eveneens ondersteunend. Tenslotte kan de ondernemingsraad gebruik maken van wettelijke bevoegdheden vanuit de Arbowet en de Wet op de Ondernemingsraden (WOR) om deze stimulerende taak kracht bij te zetten.
Met de MZ App de WOR altijd bij de hand
Altijd de WOR bij de hand? Download dan de MZ App. Dit is een informatieve en interactieve App waarmee wij op een gebruiksvriendelijke manier kennis over de Medezeggenschap met jou delen. De App bevat de gehele WOR. Handig: de WOR is ook offline te raadplegen!
Workshop Arbo-event
In een van de workshops van het Arbo Event op 21 juni 2022 bespreken we de belangrijkste wettelijke voorschriften en bevoegdheden die alles te maken hebben met het voorkomen van beroepsziekten. Ook is er aandacht voor het uitwisselen van tips en ervaringen uit de praktijk.
Hoe kunnen we beroepsziekten vroegtijdig signaleren en voorkomen?
Kom 21 juni 2022 naar ons jaarlijkse Arbo-event! Het thema is ‘Voorkomen is beter dan genezen!’ waarbij dit jaar beroepsziekten centraal staan.
Er is veel werk te doen om beroepsziekten te voorkomen en op z’n minst vroegtijdig te signaleren. Daar gaat deze dag over.
De inleidingen worden verzorgd door het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB), het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en de (Nederlandse) Arbeidsinspectie. In de middag worden workshops gegeven waarbij aandacht is voor preventief beleid, de juridische kant van zaken en diverse beroepsziekten waaronder psychische aandoeningen, beroepsziekten ten gevolge van blootstelling aan gevaarlijke stoffen, rug- en nekklachten en long COVID.
Geschreven door Alex Daems, trainer/adviseur Arbeid & Gezondheid
