Blog

De wijsheid van weerstand

weerstand verandering
13 november 2019 / Camiel Schols

Blogserie: Wijsheid van de werkvloer – De wijsheid van weerstand

De wijsheid van de werkvloer ophalen, en goed gebruiken. Dat is de kunst bij vernieuwing van de medezeggenschap. Vandaag bespreek ik reacties van medewerkers op verandering.

“Het wordt chaos. En chaos is leuk.” Dat waren de woorden van onze nieuwe interim-bestuurder. Haar opdracht was om onze organisatie weer financieel gezond te maken. En ze had zojuist meegedeeld dat de helft van de collega’s zijn baan niet zou behouden. Ieder van ons begreep de chaos. En geen van ons vond het leuk.

De meeste mensen reageren niet meteen positief op verandering. Verandering betekent dat je het vertrouwde moet achterlaten. En meestal gaat dat niet zonder slag of stoot. Bij verandering hoort weerstand. En het is belangrijk om die te erkennen.

In elk veranderingsproces zijn globaal drie fasen te onderscheiden. In de eerste fase draait het om de urgentie. Een wake-up call haalt je uit je comfortzone. Je gaat inzien dat verandering onontkoombaar is. Vervolgens komt een fase van crisis en verwarring. Het oude ben je kwijt en er is nog geen alternatief. In deze fase spelen negatieve gevoelens als verdriet, boosheid, angst en onzekerheid. Uiteindelijk ga je stappen zetten voor een nieuw begin. En daarmee start de laatste fase waarin commitment ontstaat aan de nieuwe situatie.

Medewerkers die betrokken zijn bij een verandering doorlopen al deze fasen. Maar ieder in zijn eigen tempo. Zo zie je koplopers, achterblijvers en een grote middengroep. Managers die een verandering invoeren, zien het liefst zoveel mogelijk koplopers die zich al verbinden aan de gewenste situatie. Toch is het goed om oog te houden voor de groep die weerstand voelt. Voor velen heeft die weerstand te maken met verlies. Verlies van het vertrouwde, verlies van controle over de situatie, verlies van het gevoel competent te zijn, of verlies van vertrouwen in de toekomst. En de gevoelens die horen bij verlies kun je niet negeren.

Als je medewerkers wilt betrekken bij een verandering, dan moet je er rekening mee houden dat hun geluid een weerspiegeling is van de fase waarin ze zich bevinden. Vaak loopt de OR daarin voor op de rest van het personeel. De OR is zich eerder bewust van de urgentie, en verbindt zich eerder aan de gewenste verandering.

Als medewerkers door OR of door het management worden gehoord over een verandering die hen raakt, is de kans groot dat je op negatieve gevoelens stuit. De verleiding ontstaat om te gaan zenden. Zenden vanuit je eigen fase: “Jij moet in beweging komen. En dat is leuk.” Maar het getuigt van wijsheid om te luisteren. Luisteren naar de behoeften achter de weerstand.

Drie tips om mee af te sluiten

  • Welke verandering heeft u geraakt? Waar moest u afscheid van nemen?
  • Loopt uw OR in veranderingen voor op het personeel? Wat betekent dat?
  • SBI Formaat heeft een training ‘weerstand bij veranderingen’

Geschreven door trainer/adviseur Camiel Schols

Eerdere blogs uit deze serie

 

Deel dit bericht